با همکاری مشترک دانشگاه پیام نور و انجمن علمی ارتقاء کتابخانه‌های عمومی ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار گروه علم اطلاعات و دانش شناسی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران.

چکیده

هدف: پژوهش حاضر با هدف بررسی عوامل مشوق و بازدارنده مطالعه در میان مراجعان کتابخانه‌های عمومی شهر مشهد انجام شد.
روش‌شناسی: تحقیق حاضر به لحاظ هدف از نوع کاربردی و از حیث روش توصیفی و پیمایشی است. از پرسشنامه جهت گردآوری اطلاعات استفاده شد. جامعة آماری مورد نظر شامل از کلیة مراجعان کتابخانه‌های عمومی شهر مشهد که تعداد کل آن‌ها حدود 50 هزار نفر است.
یافته‌ها: یافته‌ها نشان داد که 43/7 از پاسخگویان عقیده دارند که تشویق والدین مهم‌ترین عامل مشوق مطالعه آنان است. عامل دوم «آموزش روش صحیح مطالعه» 37/7 و سومین عامل «وجود منابع مناسب موردنیاز در کتابخانه» با 35/7 عوامل بازدارنده نیز شامل استفاده از شبکه‌های اجتماعی با 47/11و نداشتن انگیزه کافی و مناسب برای مطالعه با 32/11 بود.
بحث و نتیجه‌گیری: نتایج پژوهش حاکی از این است که خوشبختانه در بین تمام اقشار با هر نوع درآمدی، اهمیت مطالعه موردقبول است. از طرفی توجه به چگونگی مطالعه و منابع در کتابخانه‌ها، نشان می‌دهد که افراد نسبت به پژوهش‌های مهر و موم‌های قبل به نقش کتابخانه‌ها توجه بیشتری می‌کنند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Study of the Factors Encouraging or Inhibiting Informal Study among clients in the public libraries of Mashhad

نویسنده [English]

  • Soraya Ziaei

Asisstant Prof, Department of Knowledeg and Information Science, Payam Noor University, Tehran, Iran.

چکیده [English]

The main purpose of this study is to investigate encouraging and discouraging factors of reading habits among users of the public libraries in Mashhad. This practical research was conducted through a descriptive survey method. To collect the research information questionnaire was used. The statistic population of the research was selected from all the users of the public libraries of Mashhad which were about fifty thousand individuals. Our findings show that 7.43 of the population believes that encouragement from parents is the most important factor to develop a reading habit. The select most significant elements were teaching the proper method to study 7.37 and the third important factor was the existence of necessary and suitable resources in the library 7.35 Discouragement factors include using social media 11.47 and not having enough motivation to study 11.32. The result of this research indicates that fortunately the importance of reading is accepted by most people, with different social classes and incomes. Moreover, attention to study and resources in libraries shows that people are paying more attention to the role of libraries than in previous years.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Study
  • public libraries
  • Mashhad
امانی، غفور (1379). رابطة مطالعه در دوران کودکی- نوجوانی با مطالعه در دوران بزرگسالی. کتابداری، 9(2)، 15- 46.
امینی، کوروش؛ امینی، عبداله؛ یعقوبی، مختار و امینی، داریوش (1386). دانش‌آموزان دبیرستانی و بازی‌های رایانه‌ای. روانشناسی تحولی (روانشناسان ایرانی)، 4(2)، 189-198.
بحرانی، محمود (1379). بررسی عوامل مؤثر بر میزان کتابخوانی و مطالعه آزاد دانش‌آموزان متوسطه در استان فارس. مجله علوم تربیتی و روانشناسی، 7(4-3)، 85-102.
بیگ لو، اعظم و سلیمیان، ملیحه(1394). بررسی نقش خانواده بر خواندن نوجوانان عضو کتابخانه‌های عمومی شهر فولادشهر. در اولین همایش ملی خواندن (کردستان، ایران، 1394).337-356
حاجی‌میررحیمی، سید داوود (1378). عوامل شناختی مؤثر بر ساختار نابهنجار کتابخوانی. کتابداری، 8(1)،23-46.
راوند، سامان؛ عبدخدا، محمدهیوا؛ نوری، شیرین (1394). شیوه‌های ایجاد و پرورش عادت به خواندن در کودکان و نوجوانان: با تأکید بر نقش خانواده، کتابخانه و کتابداران. در اولین همایش ملی خواندن، کردستان، ایران، 241-261
روزنامه اطلاعات (سرانه مطالعه هر نفر در کشور 2 دقیقه است (1381). سال هفتاد و هفتم. شمارة 22617، سه‌شنبه 7 آبان.
سالاری، محمود و عابدینی دوکی، مریم (1394). بررسی تأثیر وضعیت مطالعه بر کیفیت زندگی زنان شهر ساری. در اولین همایش ملی خواندن، کردستان، ایران، 372-386
سلیمانی، ناهید؛ سلیمانی، حسین و حسن‌زاده، مریم (1394). توسعه و ترویج کتابخوانی: فراهم کردن شرایط مساعد یا از میان برداشتن عوامل مزاحم (با تأکید ویژه بر فعالیت کتاب محور بخش کودک کتابخانه‌های عمومی). در اولین همایش ملی خواندن، کردستان، ایران، 220-227
شریف مقدم، هادی (1375). بررسی وضعیت کتاب‌های غیردرسی دانش آموزان و راه‌حل‌های مناسب. خلاصه مقالات اولین همایش راهه‌ای ترویج فرهنگ مطالعه و کتابخوانی. تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، .163
شعبانی، احمد و فاضل، مرتضی (1381). مطالعات غیردرسی دانش‌آموزان دورة متوسطه و شناسایی عوامل مؤثر از نظر دانش‌آموزان شهرضا. فصلنامه کتاب، 13(2)، 47-56.
ضیایی، ثریا و بحرالعلومی، فایزه (1394) بررسی وضعیت مطالعه آزاد مراجعان کتابخانه‌های عمومی شهر مشهد. اولین همایش ملی خواندن- 28 و 29 آبان ماه 1394- دانشگاه کردستان.
عصاره، فریده و گلچوبی، تقی (1385). شناسایی و معرفی عوامل ترغیب‌کننده و بازدارنده مطالعه آزاد دانش آموزان دوره متوسطه استان مازندران. مجله علوم تربیتی و روانشناسی، 13(4)، 103-126.
غفاری، سعید و  هنرجو، مریم (1397). راهکارهای ارتقا فرهنگ مطالعه در میان زنان عضو کتابخانه‌های عمومی شهر ملایر. فصلنامه علمی پژوهشی زن و فرهنگ، 9(36)، 117-126.
فخرایی، سیروس (1376). بررسی روش‌های مؤثر در افزایش میزان مطالعه دانش آموزان دوره متوسطه در شهر تبریز. اداره کل آموزش و پرورش آذربایجان شرقی، شورای تحقیقات.
مسعودی، میترا (1390).بررسی میزان مطالعه آزاد دانش آموزان دوره متوسطه شهر مشهد و تأثیر اینترنت و سایر عوامل بر آن. پایان‌نامه کارشناسی ارشد کتابداری، دانشگاه پیام نور.
همائی، مهدی و اشرفی ریزی، حسین (1392). بررسی راهکارهای ترویج فرهنگ مطالعه و کتابخوانی. ماهنامه علمی تخصصی صدای جمهوری اسلامی ایران، 11(69)، 42-.54
یوسفی، ابوالفضل (1378). بررسی وضعیت (میزان) مطالعه غیردرسی دانش آموزان دوره متوسطه استان قم. ادارة کل آموزش و پرورش استان قم، شورای تحقیقات.
 
 
 
Ahmad, S., Ahmad Dar, B. & Lone, J. A. (2019). Reading Habits and Attitudes of Undergraduate Students: A Gender Based Comparative Study of Government Degree College (Boys) and Government Degree College for Women, Anantnag (J&K). Library Philosophy and Practice (e-journal). Availibal at: https://digitalcommons.unl.edu/libphilprac/2351.
Bannon, B. (2012). Eliminating Barriers to Access Chicago Public Library, IL. Retrived 21 July, 2014, from: http://www.urbanlibraries.org/eliminating-barriers-to-access--innovation-863.php?page_id=169.
Blanco, F. V., Prieto-Rodriguez, J. & Suarez-Pandiello, J. (2015). Quantitative Analysis of Readings Habits, ACEI working paper series, from: http://www.culturaleconomics.org/awp/AWP-05-2015.pdf.
Hughes-Hassell, S. & Lutz, C. (2006). What do you want to tell us about reading? A survey of the habits and attitudes of urban middle school students toward leisure reading. Young Adult Library Services, 4(2), 39-45.
Karadeniz, A. & Can, R (2015). A Research on Book Reading Habits and Literacy of Students at the Faculty of Education. Procedia- Social and Behavioral Sciences, 174, 4058-4067.
McGrath, Brid; Rogers, Margaret; Gilligan, Robbie(2010). Young People and Public Libraries in Irland. Issues and Opportunities.Retrieved 22 July, 2014, from:http://www.tara.tcd.ie/handle/2262/61762
Maguire, P. & Winton, L. (2014). The Top Five Barriers to Library Access and Recommendatios for Eliminating Those Barriers. Retrived 15 March, 2015, from: http://www.epl.ca/sites/default/files/pdf/BarriersReport.pdf.
Smith, N. L. (2009). A Study of Middle Grades Students’ Reading Interests, Habits, and Achievement (Doctorate Dissertation). School of Education, University of North Carolina.
Uribe, Vanessa (2011). Barriers to Customer Service in Law Libraries: an ImpromptuStudy. Retrieved 22 July, 2014, from http://trove.nla.gov.au/work/ 152982890?versionId=16671898
Wollscheid, S. (2014). The impact of the leisure reading behaviours of both parents on children’s reading behavior: Investigating differences between sons and daughters. Poetics, 45, 36-54.