با همکاری مشترک دانشگاه پیام نور و انجمن علمی ارتقاء کتابخانه‌های عمومی ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانش‌آموخته کارشناسی ارشد، گروه علم اطلاعات و دانش‌شناسی، دانشگاه پیام نور، قم، ایران.

2 دانشیار، گروه علم اطلاعات و دانش‌شناسی، دانشگاه پیام نور، قم، ایران.

چکیده

هدف: پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش کتابخانه در کاهش آسیب‎های اجتماعی زنان ناشی از تأثیرات شبکه‎های اجتماعی در کاربران زن عضو کتابخانه‎های دانشگاه علوم پزشکی قم ‎است.
روش‌شناسی پژوهش: روش پژوهش توصیفی- تحلیلی و ابزار گردآوری داده ها، پرسشنامه استاندارد اعتیاد به اینترنت ‎یانگ بود. جامعه آماری، 9564 کاربر زن بودند که با جدول کرجسی مورگان 369 نفر به‌عنوان نمونه انتخاب شدند. تحلیل داده‎ها ‎‎‎‎‎‌‌توسط شاخص‎های آمار توصیفی، آمار استنباطی و نرم‌افزار SPSS-20 انجام شد.
یافتهها: نتایج پژوهش نشان داد که تأثیر ضریب همبستگی پیرسون میان نقش کتابخانه­ها‎‎‎‎‎‌‌ در کاهش آسیب‌های اجتماعی ناشی از شبکه‎های اجتماعی در متغیرهای مُدگرایی (346/.-)، تنش خانوادگی (297/.-)، بحران هویت (248/.-)، کم‌رنگ شدن ارزش‌های دینی-اجتماعی (072/.-) و دوستی‎های آسیب‌پذیر (042/.-) منفی بود. همچنین نتایج آزمون رگرسیون نشان داد که تأثیر نقش کتابخانه­ها‎‎‎‎‎‌‌ در کاهش مُدگرایی، تنش خانوادگی و بحران هویت هر سه با سطح معنی‌داری (Sig=0/000) معنی‌دار است.
بحث و نتیجه‌گیری: نتایج نشان داد که استفاده از ‎‎‎‎‎کتابخانه­ها، مطالعه و گذراندن وقت در این محیط، نقش بسزایی در کاهش مُـدگرایی، بحران هویت، تنش خانوادگی، کم‌رنگ شدن ارزش‌های دینی- اجتماعی و دوستی‎های آسیب‌پذیر دارد. درنتیجه ضروری است مسئولان، اقدامات لازم به هدف فرهنگ سازی و تشویق کاربران به استفاده از کتابخانه به‌جای عضویت در شبکه‌های اجتماعی به کار بندند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Study of the Effects of libraries in Reducing Womens Social Pathology Caused by the Effects of Social Networks (A Case Study of Female Users of Library of Qom University of Medical Sciences)

نویسندگان [English]

  • Aazam Abdoli Abdoli 1
  • saeed ghaffari 2

1 MSc, Department of Knowledge and Information Science Payame Noor University, Tehran, Iran.

2 : Associate Professor, Department of Knowledge and Information Science Payame Noor University, Tehran, Iran.

چکیده [English]

Introduction: The excessive use of social networks can cause serious social harm. Study is one of the ways to fill leisure time. The purpose of this study was to investigate the role of the library in reducing social pathology caused by the effects of social networks on female users of the libraries of Qom University of Medical Sciences.
Methods: The research method was descriptive-analytic and data gathering tool was Yang's Internet addiction standard questionnaire.The statistical population included 9564 female users of Qom University of Medical Sciences libraries in 2017.According to Morgan's table, 369 people were selected as sample. Data analysis was done by descriptive statistics, inferential statistics and SPSS-20 software.
Results: The results of this study showed that the negative Pearson correlation coefficient between the role of libraries in reducing social damages caused by social networks in moderating variables(-346/), family stress(-297/, Crisis of identity(-248/), dimming religious-social values(-0.072), and vulnerable friendships(-0.442). Also, the results of regression test showed that the role of libraries in reducing modality, family stress and identity crisis of all three with significant level(Sig = 0/000) is significant.
Conclusion: Results show that use of libraries, study and spending time in this environment, play a significant role in reducing fashionism, identity crisis, family tension, diminishing socio-religious values and vulnerable friendships. As a result, it is necessary for the authorities to take the necessary measures to create a culture and encourage users to use the library instead of joining social networks

کلیدواژه‌ها [English]

  • Social Networks
  • Social Pathology
  • Women
  • library
  • Qom University of Medical Sciences
اتحادیه بین­المللی مخابرات (2015). روند توسعه فناوری اطلاعات در یک نگاه، ترجمة علی حکیم جوادی، تهران، سازمان فناوری اطلاعات.
آقاسی، محمد و فلاح، فاطمه (1395). نگرش دانشجویان به تأثیر شبکه­های اجتماعی بر روابط خانوادگی. مجموعه مقالات تلفن همراه هوشمند و سبک زندگی، تهران: پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات.
باباآغایی، سیروان؛ کریمی، پیمان و سعادت شاملو، زهرا (1396).  سنجش نگرش معلمان نسبت به مطالعه غیردرسی دانش آموزان: حوزه مورد مطالعه شهر سردشت .دومین همایش ملی خواندن، سنندج، دانشگاه کردستان.
باباآغایی، سیروان و کریمی، پیمان (1394). کانال تلگرام؛ ابزاری برای ارائه خدمات اطلاعاتی بهینه به کاربران کتابخانه‌های عمومی و جذب مخاطبین. همایش ملی کتابخانه‌های عمومی: عوامل و موانع جذب و توسعه مخاطب. اهواز، دانشگاه اهواز.
حامدی نسب، صادق و حامدی نسب، حسین (۱۳۹۳)، آسیب‌های شبکه‌های اجتماعی مجازی و راه کاره‌ای پیشگیری از آن، همایش ملی مهندسی رایانه و مدیریت فناوری اطلاعات، تهران، شرکت علم و صنعت طلوع فرزین،
خجیر، یوسف و حسین‌نظر، فائزه (۱۳۹۲)، آسیب‌شناسی خانواده ایرانی درعرصه شبکه‌های اجتماعی مجازی، همایش تخصصی بررسی ابعاد شبکه‌های اجتماعی، تهران، جهاد دانشگاهی، پژوهشکده فناوری اطلاعات،
خجیر، یوسف و حسین نظر، فائزه (1392). آسیب‌های شبکه­های اجتماعی مجازی بر نظام خانواده»­ مجموعه مقالات همایش تخصصی بررسی ابعاد شبکه­های اجتماعی، تهران: پژوهشکده فناوری اطلاعات جهاد دانشگاهی.
خجیر، یوسف (1393). شبکه­های اجتماعی ایرانی و خانواده ایرانی»مجموعه مقالات ششمین کنگره خانواده­پژوهی، پژوهشگاه خانواده دانشگاه شهید بهشتی.
شاهنوشی، مجتبی و ناجی، محمدرضا (1391) تاثیر شبکه های اجتماعی بر سبک زندگی جوانان در شهرکرد. فصلنامه مطالعات ملی (51)،122-91.
طالب‌پور، اکبر؛ منصوری، فردین و رستمی، تورج (1396). تأثیر استفاده غیرمتعارف و بی‌رویه از شبکه‌های اجتماعی مجازی بر گرایش جوانان به ناهنجاری‌های اجتماعی. مجله بررسی مسائل اجتماعی ایران، 8(2)، 103-126.
علی‌پور، صمد؛ قاسمی، وحید و میرمحمدتبار، احمد (1393). تأثیر شبکه اجتماعی فیس‌بوک بر هویت فرهنگی جوانان شهر اصفهان. مجله تحقیقات فرهنگی ایران،  7(1)، 1-28.
قاضی‌زاده حمید، جهانشاهی، زلیخا (۱۳۹۷). بهره‌گیری از شبکه‌های اجتماعی توسط کاربران کتابخانه‌های عمومی مطالعه موردی: کتابخانه‌های عمومی شهرستان تنکابن.  تحقیقات اطلاع‌رسانی و کتابخانه‌های عمومی، ۲۴ (۱)، ۱۴۹-۱۶۷.
قاضی‌زاده، حمید؛ اصنافی، امیررضا و جهانشاهی، زلیخا (1395). شبکه‌های اجتماعی: تأملی بر نقش آن‌ها در کتابخانه‌ها. تهران: انتشارات چاپار.
کارگروه پژوهشی سازمان فناوری اطلاعات (1394). گزارش فاوا در ایران 139، تهران، سازمان فناوری اطلاعات.
کریمی، پیمان (1394). بررسی تأثیر شبکه‌های اجتماعی موبایلی وایبر، تانگو، لاین، واتس‌آپ و اینستاگرام بر میزان مطالعه: بررسی موردی شهر سردشت .اولین همایش ملی خواندن، سنندج، دانشگاه کردستان.
کوثری، مسعود (1387). اینترنت و آسیب‌های اجتماعی. تهران: نشر سلمان، چاپ اول.
مرتضوی، محمودرضا؛ مرادی، منصوره و جادری، هادی (۱۳۹۲). کارکرد اجتماعی اینترنت و امنیت روانی خانواده، همایش تخصصی بررسی ابعاد شبکه‌های اجتماعی، تهران، جهاد دانشگاهی، پژوهشکده فناوری اطلاعات.
معتمدنژاد، کاظم (1390). جامعه اطلاعاتی: اندیشه‌‌های بنیادی، دیدگاه‌های انتقادی و چشم‌اندازهای جهانی، تهران: مرکز پژوهش‌های ارتباطات.
یزدخواستی، بهجت؛ عدلی‌پور، صمد و کیخائی، الهام (1392). حوزة عمومی و گفتگو در فضای مجازی شبکه‌های اجتماعی (بررسی تأثیر شبکه‌های اجتماعی مجازی بر گفتگوی میان فرهنگ‌ها). مطالعات فرهنگ ارتباطات، 14(21) ، 81-101.
Duggan, M. (2016). Mobile messaging and social media 2015. Pew Research Center.
‏Postman, N.  (1998).Technopoly. Translated by Sadegh Tabayabaie. Tehran: etelaat.2 ed : 121-130.
Wynn J, Katz S. (2005). About exaggeration in cyberspace. Academy of Management Review. 2005: 24.