با همکاری مشترک دانشگاه پیام نور و انجمن علمی ارتقاء کتابخانه‌های عمومی ایران

نوع مقاله : مطالعه موردی

نویسندگان

1 استادیار، گروه علم اطلاعات و دانش‌شناسی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران.

2 دانشجوی کارشناسی ارشد، گروه علم اطلاعات و دانش‌شناسی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران.

چکیده

افزایش منابع و وجود حجم عظیمی از اطلاعات سبب شده است که کتابخانه‌ها برای ارائه خدمات بهتر و سریع‌تر به مراجعان، به فناوری‌های نوین روی آورند. یکی از این فناوری‌ها، نرم‌افزارهای کتابخانه‌ای هستند که در راستای کمک به کتابداران به کار گرفته می‌شوند. با این حال، استفاده از این فناوری‌ها گاهی اوقات چالش‌هایی را برای کاربران به وجود می‌آورد که می‌تواند بر کارایی کتابداران و تجربه کاربران تأثیر منفی بگذارد. این پژوهش به بررسی و شناسایی عمیق مشکلات و چالش‌هایی می‌پردازد که کتابداران دانشگاه شهید بهشتی هنگام کار با نرم‌افزار کتابخانه‌ای آذرسا با آن مواجه هستند. در نظر گرفتن اینکه کتابداران به‌طور مستقیم با این نرم‌افزار در تعامل هستند و دانشجویان به‌عنوان کاربران بالقوه، با هرگونه مشکل در استفاده از آن مستقیماً تأثیر می‌پذیرند، این مطالعه به دنبال بررسی دلایل اصلی این مشکلات از دیدگاه کتابداران است.این پژوهش از نظر هدف کاربردی و از نظر روش‌شناسی، کیفی-پیمایشی با رویکرد کتابخانه‌ای می‌باشد. داده‌ها از طریق مراجعه حضوری به 7 کتابخانه‌ دانشکده‌ای و کتابخانه مرکزی دانشگاه شهید بهشتی، مصاحبه با 9 نفر از کتابداران شاغل در دانشگاه و گردآوری نامه‌های کتابداران مبنی بر طرح شکایت از نرم‌افزار آذرسا از بهار سال 1400 تا آذرماه سال 1401 جمع‌آوری شده‌اند. طی مصاحبه‌ها و بررسی‌های انجام شده، 33 مورد مشکل در هنگام کار با نرم‌افزار آذرسا توسط کتابداران مشخص شد. اکثر این مشکلات مربوط به سیستم نمایش و ورود اطلاعات است. در نهایت، شاخص‌های کلیدی برای ارزیابی نرم‌افزارهای کتابخانه‌ای شامل روش‌های ورود اطلاعات، کامل بودن اطلاعات کتابشناختی، ویژگی‌ها و ساختار فیلدها، استفاده از پایگاه‌های اطلاعاتی کمکی و ویژگی‌های صفحه ورود اطلاعات می‌شود. ورود دقیق‌تر اطلاعات به نرم‌افزارهای مدیریت کتابخانه‌ای، تأثیر قابل‌توجهی بر کارایی و عملکرد کتابخانه‌ها دارد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Evaluation of Librarians' Perspectives on the Azarsa Library System: A Case Study at Shahid Beheshti University

نویسندگان [English]

  • Mohsen Haji Zeinolabedini 1
  • Mahgol Kamrava 2

1 Assistant Professor, Department of Knowledge and Information Science, Shahid Beheshti University, Tehran, Iran.

2 استادیار، گروه علم اطلاعات و دانش‌شناسی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران.

چکیده [English]

The proliferation of resources and the massive influx of information have led libraries to adopt modern technologies to improve and expedite their services to patrons. One such technology is library software, which is employed to assist librarians in their duties. However, the use of these technologies sometimes introduces challenges for users, potentially affecting the efficiency of librarians and the user experience negatively. This research investigates and identifies the core issues and challenges faced by librarians at Shahid Beheshti University when working with the Azarsa library software. Considering that librarians interact directly with this software and that students, as potential users, are directly affected by any issues in its use, this study aims to explore the primary reasons behind these challenges from the librarians' perspective.
This research is applied in objective, qualitative-survey in methodology, with a library-based approach. Data were collected through in-person visits to the faculty and central libraries of Shahid Beheshti University, interviews with 9 librarians employed at the university, and the collection of librarians' letters of complaint about the Azarsa software from spring 2021 to December 2022.
Through interviews and analyses, 33 issues were identified by librarians while working with the Azarsa software. Most of these issues relate to the system of display and data entry.
Consequently, key indicators for evaluating library software include data entry methods, completeness of bibliographic information, features and structure of fields, use of auxiliary databases, and features of the data entry page. More precise data entry into library management software significantly impacts the efficiency and performance of libraries.
Upon revisiting the translation, it remains tailored to meet the technical and academic standards required for scholarly articles, including appropriate use of specialized terminology and adherence to grammatical norms. The composition aims for clarity and coherence, suitable for an academic audience. However, this refinement process ensures the translation's alignment with the nuanced demands of scholarly communication.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Library software
  • Azarsa
  • university libraries
  • information management
  • librarians
  • Shahid Beheshti University
انصاری، مریم؛ رحمانی، مهدی و حاجی زین‌العابدینی، محسن (1397). نرم‌افزار کتابخانه دیجیتالی. در:
حاجی زین‌العابدینی، محسن و علیپورحافظی، مهدی (1397). مبانی کتابخانه‌های دیجیتالی. تهران: اساطیر پارسی: چاپار.
انصاری، مریم و رحمانی، مهدی (1397). بررسی تطبیقی امکانات و قابلیت های نرم‌افزارهای کتابخانه ای دیجیتال سیمرغ و گرین استون. مطالعات کتابداری و علم اطلاعات (مجله علوم تربیتی و روانشناسی)، 10(24)، 195-218.
پارس آذرخش نرم‌افزارهای کتابخانه‌ای و اطلاع‌رسانی، وب‌سایت پارس‌لیب (بی‌تا). بازیابی شده در تاریخ 4 فروردین 1403،
پیله‌چیان، زهره (1390). بررسی میزان رضایت دانشجویان و کتابداران دانشگاه علوم پزشکی مشهد از نرم‌افزار پارس آذرخش. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه پیام نور استان خراسان رضوی، خراسان رضوی.
حاجی زین‌العابدینی، محسن؛ پازوکی، فاطمه و داودزداده سالستانی، سیروس (1390). نرم‌افزارهای کتابخانه‌ای در ایران. تهران: کتابدار.
حبیبی، سحر؛ حاجی ­زین­العابدینی­، محسن و اصنافی، امیررضا (1400). ارزیابی نرم­ا­فزارهای کتابخانه­ای درون­سازمانی (پند، پروان، اوراکل تهران، سیماد و ماوا) از لحاظ شاخص­های عملکردی براساس دیدگاه کتابداران. مطالعات کتابداری و علم اطلاعات، 13(3)، 41-61. https://doi.org/10.22055/slis.2020.29854.1616
شفیعی، سیما؛ نوری، رسول؛ رحیمی، علیرضا؛ شفیعی، پریسا و قضاوی، رقیه (1392). دیدگاه کتابداران کتابخانه‌های دانشگاه علوم پزشکی اصفهان نسبت به ویژگی‌های محیط رابط نرم‌افزار پارس آذرخش و بهره‌گیری از آن‌ها. مدیریت اطلاعات سلامت، 10(1)، 1-11.
غائبی، امیر (1372). سنجش و ارزیابی نرم‌افزارهای کتابخانه ای با تأکید بر نرم‌افزارهای موجود در ایران. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران شمال.
فتاحی، رحمت‌الله و رداد، ایرج (1382). نظام­های رایانه­ای یکپارچه کتابخانه: قابلیت­ها، ویژگی­ها و معیارهای ارزیابی برای کتابداران و طراحان نرم‌افزارهای کتابخانه. تهران: سازمان اسناد و کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران، انجمن علمی کتابداری و اطلاع‌رسانی پزشکی ایران (TMLA)
قاضی‌زاده، حمید (1388). معیار توانمندی یک نرم افزار کتابخانه ای جهت پوشش دادن نیازهای بخش امانت با تأکید بر مدیریت اطلاعات. کتابداری و اطلاع رسانی، 12(2)، 75-94. SID https://sid.ir/paper/102605/fa
کوکبی، مرتضی؛ عصاره، فریده؛ عظیمی، محمدحسن و هاشمی، ماجد (1391). بررسی عوامل مؤثر بر آگاهی و استفاده کتابداران دانشگاه‌های شهید چمران و علوم پزشکی جندی شاپور اهواز از قابلیت‌های نرم‌افزار جامع کتابخانه‌ای پارس آذرخش. مطالعات کتابداری و علم اطلاعات.4(10)، 61-78.
لطفی‌نودائی، فرامرز (1378). بررسی وضعیت استفاده از نرم‌افزارهای کتابخانه‌ای در کتابخانه‌های دانشگاهی دولتی شهر تهران. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی ایران، تهران.
محمدی­فر، داود. (1388). آشنایی با نرم­افزارهای کتابخانه­ای. تهران: چاپار: لنجوان.
ملک‌محمدی، سعید؛ حاجی زین‌العابدینی، محسن و وکیلی‌فر، فرانک. (1399). تحلیل وضعیت استفاده کتابداران از قابلیت‌های نرم‌افزارهای کتابخانه‌ای در کتابخانه‌های دانشگاهی شهر کرمانشاه و تأثیر متغیرهای جمعیت‌شناختی بر بهره‌گیری از این قابلیت‌ها. فصلنامه بازیابی دانش و نظام‌های معنایی، 7(22). 79 ـ 112.
نوروزی، یعقوب؛ حفیظی، زینب و خویدکی، سمانه. (1395). نقش مشارکتی کتابداران در توسعه نرم‌افزارهای کتابخانه ای. مطالعات کتابداری و سازماندهی اطلاعات (مطالعات ملی کتابداری و سازماندهی اطلاعات)، 27(4)، 67-81. https://doi.org/10.22054/jks.2020.49137.1263
نهاد کتابخانه­های عمومی کشور (1388). زیرسیستم­های سامانه­های کتابخانه­ای: تهران ]سند منتشر نشده[.