مقاله پژوهشی
کتابخانه دیجیتال
رجب اکبرزاده؛ سعید غفاری؛ سعید خسروی
چکیده
هدف پژوهش حاضر بررسی تأثیر منابع اطلاعاتی دیجیتال هنرنمایشی در پیوند دادن کودکان به مطالعه و کتابخوانی است. پژوهش از نوع کاربردی و از رویکرد نیمه آزمایشی استفاده کرده است. جامعه آماری پژوهش شامل کودکان 7 تا 10 سال کتابخانه‌های عمومی شهر کاشان است و نمونه‌گیری به صورت هدفمند با استفاده از خوشه‌ای چندمرحله‌ای و همگن انجام گردیده است. ...
بیشتر
هدف پژوهش حاضر بررسی تأثیر منابع اطلاعاتی دیجیتال هنرنمایشی در پیوند دادن کودکان به مطالعه و کتابخوانی است. پژوهش از نوع کاربردی و از رویکرد نیمه آزمایشی استفاده کرده است. جامعه آماری پژوهش شامل کودکان 7 تا 10 سال کتابخانه‌های عمومی شهر کاشان است و نمونه‌گیری به صورت هدفمند با استفاده از خوشه‌ای چندمرحله‌ای و همگن انجام گردیده است. حجم نمونه آماری با توجه به حجم کودکان 7 تا 10 سال عضو کتابخانه عمومی امیرکبیر 30 نفراست. در سه گروه 10 نفری با روش پیش‌آزمون، پس‌آزمون و پیگیری انجام شده است. جهت تجزیه و تحلیل و آماده‌سازی از آزمون تحلیل کوواریانس چند متغیری (مانکوا) و تحلیل واریانس اندازه‌گیری مکرر استفاده شده است. یافته پژوهش نشان داد که اثربخشی در قصه‌گویی نمایشی بیشتر از اثربخشی در کتابخوانی و دیدین فیلم است. میانگین نمره انگیزش در گروه قصه‌گویی نمایشی 433/، در گروه کتابخوانی 93/2 و در گروه نمایش فیلم 75/2 می‌باشد که تفاوت معنادار افزایش انگیزه از طریق قصه‌خوانی نسبت به کتابخوانی و نمایش فیلم را نشان می‌دهد؛ بنابراین یافته‌ها نشان داد که کودکان بین 7 تا 10 سال به قصه‌گویی نمایشی گرایش و تمایل بیشتری دارند، درواقع قصه‌گویی نمایشی دیجیتال برای کودکان بین 7 تا 10 سال نوعی سرگرمی و تشویق به مطالعه می‌باشد. همچنین نتایج پژوهش نشان داد که هر سه روشدیجیتال قصه‌گویی، کتابخوانی و نمایش فیلم می‌توانند روش‌های مؤثری برای افزایش انگیزش و علاقه‌مندی کودکان 7 تا 11 سال به مطالعه باشند، اگرچه روش قصه‌گویی، اثربخشی بیشتری دارد. درمجموع هر سه روش برای کودکان موجب علاقه‌مند نمودن کودک به کتابخانه می‌شود به همین دلیل کودکانی که در جلسات دیجیتالی قصه‌گویی نمایشی، کتابخوانی و نمایش فیلم حضور می‌یابند بیشتر به کتابخانه و مطالعه علاقه پیدا می‌کنند.
Review Article,
داده کاوی
فائزه السادات طباطبایی امیری؛ سمیه دهقانی سانیج؛ مهدیه سادات فخاری
چکیده
پژوهش حاضر با هدف تغییر مأموریت کتابخانه‌های عمومی از «مؤسسات امانت‌دهی کتاب» به «مراکز اجتماعی» و ارائۀ خدمات هوشمند شخصی‌سازی‌شده به کاربران، با کاربست روش‌های داده‌کاوی می‌باشد. پژوهش حاضر، با هدف شناسایی کاربردهای داده‌کاوی در ابعاد مختلف شامل تحلیل خدمات، تحلیل کیفیت، تحلیل مجموعه و تحلیل کاربرد و نیز تعیین ...
بیشتر
پژوهش حاضر با هدف تغییر مأموریت کتابخانه‌های عمومی از «مؤسسات امانت‌دهی کتاب» به «مراکز اجتماعی» و ارائۀ خدمات هوشمند شخصی‌سازی‌شده به کاربران، با کاربست روش‌های داده‌کاوی می‌باشد. پژوهش حاضر، با هدف شناسایی کاربردهای داده‌کاوی در ابعاد مختلف شامل تحلیل خدمات، تحلیل کیفیت، تحلیل مجموعه و تحلیل کاربرد و نیز تعیین توابع و تکنیک‌های مختلف داده‌کاوی در کتابخانه‌های عمومی، انجام شده است. روش پژوهش از نوع مرور دامنه‌ای بوده و از گام‌های چارچوب روش‌شناختی آرکسی و امالی (2005) پیروی می‌کند. با استفاده از نرم‌افزار مدیریت منابع اطلاعاتی اندنوت، 32 مقاله تکراری و 395 مقاله در نتیجه (عدم) تطبیق با هدف یا معیارهای ورود و خروج پژوهش، از تعداد کل 438 مطالعه حذف گردید. یازده مقاله اصلی به زبان انگلیسی و دو مقاله اصلی مرتبط نیز به زبان فارسی نهایی شده و در نهایت 13 مقاله به مطالعه راه یافت. مطابق یافته‌های پژوهش، ابزارهای داده‌کاوی در کتابخانه‌های عمومی در حوزه‌های مدیریت، خدمات مرجع، سازمان‌دهی، ذخیره و بازیابی، اطلاع‌رسانی، بازاریابی، بودجه و مجموعه‌سازی قابل بهره‌برداری است. با توجه به نتایج به دست آمده ضرورت داده‌کاوی در کتابخانه‌های عمومی به‌عنوان یک ابزار مهم جهت شناسایی نقاط ضعف و قوت کتابخانه، بهبود فرایندهای مدیریتی و ارتقای عملکرد و ارتقای خدمات کتابخانه مطابق با نیازهای کاربران، بهینه‌سازی منابع و شناسایی نیازهای کاربران متنوع، شناخته می‌شود. تحقیق حاضر به‌عنوان نقطه شروعی برای محققان آینده برای کاوش عمیق‌تر در این موضوع عمل می‌کند تا متناسب با نیازهای خاص خود بتوانند از توابع و تکنیک‌های مناسب داده‌کاوی جهت اهداف ارزیابی در کتابخانه‌های عمومی بهره گیرند.
Review Article,
کتابخانه دیجیتال
مریم حبیبی؛ مریم سلامی
چکیده
هدف پژوهش حاضر، بررســی پژوهش‌های مرتبط با کتابخانه‌های دیجیتالی و خدمات آموزش از راه دور و دیجیتال برای شناسایی مسائل اساسی این حوزه و معرفی مدل مرجع کتابخانه دیجیتال برای توسعه یک مدل مشارکتی در کتابخانه‌های دیجیتال است. روش پژوهش از نوع مروری است که با استفاده از روش کتابخانه‌ای انجام شده و در پایگاه‌های انگلیسی و فارسی مقالاتی ...
بیشتر
هدف پژوهش حاضر، بررســی پژوهش‌های مرتبط با کتابخانه‌های دیجیتالی و خدمات آموزش از راه دور و دیجیتال برای شناسایی مسائل اساسی این حوزه و معرفی مدل مرجع کتابخانه دیجیتال برای توسعه یک مدل مشارکتی در کتابخانه‌های دیجیتال است. روش پژوهش از نوع مروری است که با استفاده از روش کتابخانه‌ای انجام شده و در پایگاه‌های انگلیسی و فارسی مقالاتی که با این محوریت بوده‌اند، موردمطالعه قرارگرفته‌اند. یافته‌ها نشان داد که سه مفهوم اصلی خط‌مشی، محتوا و معماری، عوامل حیاتی موفقیت برای پیاده‌سازی کتابخانه‌های دیجیتال در آموزش باز از راه دور و دیجیتال در نظر گرفته می‌شود که به عنوان برنامه ریزی استراتژیک و توسعه سیاست، محتوای دیجیتال و خدمات اطلاعاتی، و زیرساخت های فناوری و توسعه مهارت ها تطبیق داده شده اند. با توجه به یافته‌ها نتیجه‌گیری می‌شود که مدل مشارکتی برای پیاده‌سازی کتابخانه‌های دیجیتال در آموزش باز از راه دور و دیجیتال (ODDE) می‌تواند تضمین کند که کتابخانه‌های دیجیتال به‌طور مشترک طراحی‌شده‌اند که منجر به پذیرش و استفاده گسترده‌تر در آموزش باز از راه دور و دیجیتال می‌شود. همچنین کتابخانه‌های دیجیتالی می‌توانند برای بهبود امر یادگیری و آموزش و ارتباط بین یادگیرندگان و آموزش‌دهندگان به افزایش حس همکاری و فرهنگ اشتراک دانش بپردازد.
مقاله پژوهشی
معماری اطلاعات
مهدی کریمی؛ افشین موسوی چلک
چکیده
وبگاه کتابخانه‌ها به‌عنوان دروازه‌ای علمی برای برقراری ارتباط با پژوهشگران و اهل مطالعه عمل می‌کند و زمانی این وبگاه‌ها می‌تواند پاسخگوی نیازهای اطلاعاتی آن‌ها باشد که دارای معماری اطلاعات مطلوب باشد. هدف پژوهش حاضر ارزیابی وبگاه کتابخانه دیجیتال آستان قدس رضوی براساس شاخص‌های معماری اطلاعات است. روش انجام پژوهش کاربردی و ...
بیشتر
وبگاه کتابخانه‌ها به‌عنوان دروازه‌ای علمی برای برقراری ارتباط با پژوهشگران و اهل مطالعه عمل می‌کند و زمانی این وبگاه‌ها می‌تواند پاسخگوی نیازهای اطلاعاتی آن‌ها باشد که دارای معماری اطلاعات مطلوب باشد. هدف پژوهش حاضر ارزیابی وبگاه کتابخانه دیجیتال آستان قدس رضوی براساس شاخص‌های معماری اطلاعات است. روش انجام پژوهش کاربردی و از نوع توصیفی است و از سیاهه وارسی جهت تحلیل سیستم سازمان‌دهی، سیستم برچسب‌زنی، سیستم پیمایش و سیستم جستجو وبگاه با توجه به لایه‌های سه‌گانه معماری اطلاعات (محتوا، کاربر و بافت) استفاده گردید. نتایج حاصل از سیاهه وارسی نشان داد که وبگاه کتابخانه دیجیتال آستان قدس رضوی امتیاز 23 از 37 در قسمت سازمان‌دهی، امتیاز 44 از 57 در برچسب‌زنی، امتیاز 55 از 78 در پیمایش و امتیاز 26 از 46 در جستجو کسب کرده است؛ برای افزایش میزان رضایت کاربران و کارایی وبگاه‌ها نیاز به پیاده‌سازی کامل اصول معماری اطلاعات در طراحی آن‌ها است؛ این پژوهش می‌تواند با شناسایی نقاط ضعف و قوت وبگاه، منبعی مناسب برای برنامه‌ریزی در خصوص بهینه‌سازی معماری وبگاه باشد. این تحقیق تلاش دارد تا با ارائه ارزیابی نظام‌مند وبگاه کتابخانه دیجیتال آستان قدس رضوی به بیان نکات ضعف و قوت این وبگاه و میزان کارایی آن بپردازد. براساس یافته‌های پژوهش وبگاه در مؤلفه سیستم‌های سازمان‌دهی، برچسب‌زنی و پیمایش به ترتیب با کسب 62%، 77% و 70% امتیاز در وضعیت خوب قرارگرفته است؛ ضعف‌های طرح سازمان‌دهی بیشتر از نوع ساختار سازمان‌دهی بود. نداشتن طرح‌های جغرافیایی، مخاطب محور و بر مبنای چارت سازمانی و عدم پشتیبانی از رده‌بندی اجتماعی از مهم‌ترین ضعف‌های سیستم سازمان‌دهی وبگاه است. عدم استفاده از برچسب‌های ترتیبی از مهم‌ترین ضعف سیستم برچسب‌زنی بود؛ عدم پیاده‌سازی سیستم پیمایش محلی و نقشه سایت از ضعف‌های سیستم پیمایش است. سیستم جستجو با کسب 56% امتیاز در وضعیت متوسط قرارگرفته و عدم قابلیت های اصلاح اشتباه‌های نوشتاری در پرسمان ورودی، حذف کلمات توقف، یافتن کلمات با تلفظ مشابه با پرسمان ورودی، یافتن کلمات با ریشه مشابه با پرسمان ورودی، رتبه‌بندی نتایج جستجو، شناسایی نتایج براساس مرتبط بودن رتبه‌بندی برخی از ضعف‌های سیستم جستجو است.
مطالعه موردی
نرم افزار کتابخانه ای
محسن حاجی زین العابدینی؛ مهگل کامروا
چکیده
افزایش منابع و وجود حجم عظیمی از اطلاعات سبب شده است که کتابخانه‌ها برای ارائه خدمات بهتر و سریع‌تر به مراجعان، به فناوری‌های نوین روی آورند. یکی از این فناوری‌ها، نرم‌افزارهای کتابخانه‌ای هستند که در راستای کمک به کتابداران به کار گرفته می‌شوند. با این حال، استفاده از این فناوری‌ها گاهی اوقات چالش‌هایی را برای کاربران به وجود ...
بیشتر
افزایش منابع و وجود حجم عظیمی از اطلاعات سبب شده است که کتابخانه‌ها برای ارائه خدمات بهتر و سریع‌تر به مراجعان، به فناوری‌های نوین روی آورند. یکی از این فناوری‌ها، نرم‌افزارهای کتابخانه‌ای هستند که در راستای کمک به کتابداران به کار گرفته می‌شوند. با این حال، استفاده از این فناوری‌ها گاهی اوقات چالش‌هایی را برای کاربران به وجود می‌آورد که می‌تواند بر کارایی کتابداران و تجربه کاربران تأثیر منفی بگذارد. این پژوهش به بررسی و شناسایی عمیق مشکلات و چالش‌هایی می‌پردازد که کتابداران دانشگاه شهید بهشتی هنگام کار با نرم‌افزار کتابخانه‌ای آذرسا با آن مواجه هستند. در نظر گرفتن اینکه کتابداران به‌طور مستقیم با این نرم‌افزار در تعامل هستند و دانشجویان به‌عنوان کاربران بالقوه، با هرگونه مشکل در استفاده از آن مستقیماً تأثیر می‌پذیرند، این مطالعه به دنبال بررسی دلایل اصلی این مشکلات از دیدگاه کتابداران است.این پژوهش از نظر هدف کاربردی و از نظر روش‌شناسی، کیفی-پیمایشی با رویکرد کتابخانه‌ای می‌باشد. داده‌ها از طریق مراجعه حضوری به 7 کتابخانه دانشکده‌ای و کتابخانه مرکزی دانشگاه شهید بهشتی، مصاحبه با 9 نفر از کتابداران شاغل در دانشگاه و گردآوری نامه‌های کتابداران مبنی بر طرح شکایت از نرم‌افزار آذرسا از بهار سال 1400 تا آذرماه سال 1401 جمع‌آوری شده‌اند. طی مصاحبه‌ها و بررسی‌های انجام شده، 33 مورد مشکل در هنگام کار با نرم‌افزار آذرسا توسط کتابداران مشخص شد. اکثر این مشکلات مربوط به سیستم نمایش و ورود اطلاعات است. در نهایت، شاخص‌های کلیدی برای ارزیابی نرم‌افزارهای کتابخانه‌ای شامل روش‌های ورود اطلاعات، کامل بودن اطلاعات کتابشناختی، ویژگی‌ها و ساختار فیلدها، استفاده از پایگاه‌های اطلاعاتی کمکی و ویژگی‌های صفحه ورود اطلاعات می‌شود. ورود دقیق‌تر اطلاعات به نرم‌افزارهای مدیریت کتابخانه‌ای، تأثیر قابل‌توجهی بر کارایی و عملکرد کتابخانه‌ها دارد.
مقاله پژوهشی
کیفیت خدمات
علی اکبر خاصه؛ افشین موسوی چلک؛ مریم مجدهادی؛ امید علی‌پور
چکیده
هدف پژوهش حاضر، ارزیابی عملکرد از دیرباز به‌عنوان یکی از عوامل مهم موفقیت در سازمان‌های مختلف مطرح بوده است. لذا در پژوهش حاضر به بررسی ارتباط بین عوامل سازمانی و عملکرد سازمانی در کتابخانه‌های عمومی استان گیلان پرداخته شده است. پژوهش حاضر از نوع کاربردی با رویکرد کمی و از لحاظ چگونگی گردآوری اطلاعات پیمایشی است که با استفاده از ...
بیشتر
هدف پژوهش حاضر، ارزیابی عملکرد از دیرباز به‌عنوان یکی از عوامل مهم موفقیت در سازمان‌های مختلف مطرح بوده است. لذا در پژوهش حاضر به بررسی ارتباط بین عوامل سازمانی و عملکرد سازمانی در کتابخانه‌های عمومی استان گیلان پرداخته شده است. پژوهش حاضر از نوع کاربردی با رویکرد کمی و از لحاظ چگونگی گردآوری اطلاعات پیمایشی است که با استفاده از پرسشنامه برحسب طیف لیکرت انجام شد. جامعه آماری پرسنل شاغل در کتابخانه‌های عمومی گیلان بودند (195 نفر) که با توجه به فرمول کوکران بین 130 نفر پرسشنامه به روش نمونه‌گیری در دسترس توزیع شد. ابزار مورداستفاده پرسشنامه استاندارد ماچی (۲۰۱۹) است. برای تجزیه و تحلیل داده‌ها نیز از نرم‌افزار اس پی اس اس و smart pls استفاده گردید. یافته‌ها نشان داد که کلیه عوامل راهبرد، ساختار، فرهنگ و خط‌مشی سازمانی بر عملکرد سازمانی در کتابخانه‌های عمومی استان گیلان تأثیر معنادار دارد و این عوامل تا حد زیادی قابلیت پیش‌بینی متغیر عملکرد سازمانی را دارا هستند و فرهنگ قوی‌ترین متغیر پیش‌بینی کننده بوده است. مطابق نتایج پژوهش، برای بهبود روند عملکرد کتابخانه‌های عمومی استان گیلان لازم است مدیران و مسئولین کتابخانه‌ها نگرش بلندمدت داشته و به موارد مختلف سازمانی در راستای ارتقای عملکرد سازمان توجه لازم را داشته باشند. همچنین برنامه‌های عملیاتی سازمانی را هماهنگ نموده و اقدامات واحدهای مختلف را در یک مسیر سازمان‌دهی نمایند.
