نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• فائزه دلقندی ¹
• منیره پوراجباری ²
• مریم سلامی ³

¹ استادیار، گروه علم اطلاعات و دانش‌شناسی، دانشگاه پیام‌نور، تهران، ایران.

² کارشناسی‌ارشد، گروه علم اطلاعات و دانش‌شناسی، دانشگاه پیام‌نور، تهران، ایران.

³ دانشیار، گروه علم اطلاعات و دانش‌شناسی، دانشگاه پیام‌نور، تهران، ایران.

چکیده

هدف از انجام این پژوهش، بررسی نقش کتابخانه‌های عمومی مشهد در ارتقای هویت فرهنگی و توسعه فرهنگ اجتماعی کاربران است. این پژوهش از نوع توصیفی - پیمایشی بوده و از حیث هدف، کاربردی محسوب می‌گردد. برای دستیابی به هدف مذکور پنج پرسش فرعی و یک پرسش اصلی مدنظر قرار گرفت. جامعه آماری این پژوهش، تمامی اعضای کتابخانه‌های عمومی مشهد هستند که در سال 1402 عضو در این کتابخانه‌ها بوده‌اند، تعداد این اعضا 408594 بود که با استفاده از جدول مورگان 400 نفر  با روش نمونه‌گیری در دسترس تعیین شد. ابزار گردآوری داده‌ها پرسشنامه است .محتوای پرسشنامه شامل دو بخش سؤالات جمعیت‌شناختی و تخصصی است که مشتمل بر 38 سؤال است. برای پاسخ‌دهی به سؤالات از طیف پنج‌گزینه‌ای لیکرت استفاده شد. پس از جمع‌آوری داده‌ها و اطلاعات لازم از طریق پرسشنامه، تجزیه ‌و تحلیل داده‌ها در دو سطح توصیفی و استنباطی با استفاده از نرم‌افزارهای SPSS و EXCEL صورت گرفت. نتایج نشان داد، اثربخشی کتابخانه‌های عمومی مشهد در ارتقای هویت فرهنگی و توسعه فرهنگ اجتماعی کاربران با میانگین 95/2 و انحراف معیار 8/0 در سطح متوسط قرار دارد. همچنین مقادیر میانگین سایر سؤالات، نقش کتابخانه‌های عمومی مشهد را در گسترش فرهنگ اجتماعی با میانگین 99/2، آموزش‌های فرهنگی و اجتماعی با میانگین 01/3 و گسترش مبادلات فرهنگی و اجتماعی با میانگین 97/2، متوسط ارزیابی می‌کند. از طریق مؤلفه‌های شناسایی شده، تأثیر کتابخانه‌های عمومی بر گسترش فرهنگ اجتماعی، آموزش‌های فرهنگی و اجتماعی و گسترش مبادلات فرهنگی و اجتماعی در سطح متوسط و اثربخشی کتابداران این کتابخانه‌ها در تقویت هویت فرهنگی و گسترش فرهنگ اجتماعی کاربران از دید اعضا ضعیف ارزیابی شد. مورد انتظار است تا نهاد کتابخانه‌های عمومی به‌عنوان سرپرست این امور، با تلاش بیشتری کتابداران را سهیم کند.

کلیدواژه‌ها

• کتابخانه‌ها
• کتابخانه‌های عمومی مشهد
• هویت فرهنگی
• توسعه فرهنگی
• توسعه فرهنگ اجتماعی

موضوعات

• کیفیت خدمات

عنوان مقاله [English]

Studying the Role of Public Libraries in Promoting Cultural Identity and Developing the Social Culture of Users, A Case Study of Public Libraries in Mashhad

نویسندگان [English]

• Faeze Delghandi ¹
• Monire Pourejbari ²
• Maryam Salami ³

¹ Assistant Professor, Department of Information Science and Knowledge, Payame Noor University, Tehran, Iran.

² MSc, Department of Knowledge and Information Science, Payame Noor University, Tehran, Iran.

³ Associate Professor, Department of Information Science and Knowledge, Payam Noor University, Tehran, Iran.

چکیده [English]

The purpose of this research is to investigate the public roles of Mashhad in promoting the library's cultural identity and developing the social culture of users. This research is of a descriptive-survey type and is considered practical in terms of purpose. To achieve the mentioned goal, five sub-questions and one main question were considered. The statistical population of this research is all the members of Mashhad public libraries who were members in these libraries in 1402, the number of these members was 408,594, which was determined using Morgan's table and 400 people were determined by the available sampling method. The data collection tool is a questionnaire. The content of the questionnaire includes two sections of demographic and specialized questions, which consists of 38 questions. A five-point Likert scale was used to answer the questions. After collecting the necessary data and information through the questionnaire, data analysis was done on two descriptive and inferential levels using SPSS and EXCEL software. The results showed that the effectiveness of public libraries in Mashhad in promoting the cultural identity and developing the social culture of users is at the average level with a mean of 2.95 and a standard deviation of 0.8. Also, the average values of other questions evaluate the role of public libraries of Mashhad in expanding social culture with an average of 2.99, cultural and social education with an average of 3.01, and expanding cultural and social exchanges with an average of 2.97. Through the identified components, the impact of public libraries on the development of social culture, cultural and social education, and the development of cultural and social exchanges at the medium level, and the effectiveness of the librarians of these libraries in strengthening the cultural identity and the development of the social culture of the users were assessed as weak from the members' point of view. It is expected that the institution of public libraries, as the supervisor of these affairs, will contribute more efforts to the librarians.

کلیدواژه‌ها [English]

• Libraries
• Public Libraries of Mashhad
• Cultural Identity
• Cultural Development
• Social Culture Development