با همکاری مشترک دانشگاه پیام نور و انجمن علمی ارتقاء کتابخانه‌های عمومی ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استاد گروه علم اطلاعات و دانش‌شناسی دانشگاه شهید چمران اهواز.

2 کارشناس ارشد علم اطلاعات و دانش‌شناسی دانشگاه شهید چمران اهواز

چکیده

هدف: هدف اصلی پژوهش حاضر بررسی وضعیت جو سازمانی در کتابخانه‌های دانشگاهی شهر اهواز و میزان فرسودگی شغلی و رضایت شغلی کتابداران و همچنین رابطة بین متغیر جو سازمانی با دو متغیر دیگر است.
روش‌شناسی: پژوهش حاضر از نوع توصیفی- همبستگی است که به روش پیمایشی انجام شده است. جامعه پژوهش حاضر متشکل از کلیه­ی کتابداران دانشگاهی شهر اهواز است که با سمت کتابدار مشغول به فعالیت می­باشند. تعداد کل جامعه­ی مورد نظر 125 نفر می­باشد و پرسشنامه میان کل جامعه پژوهش توزیع گردید که از این میان تعداد 110 نفر (88%) پاسخ­گو بودند. اطلاعات از طریق پرسشنامه گردآوری شد در این پژوهش برای تجزیه و تحلیل داده­ها در سطح آمار استنباطی برای تعیین رابطه­ی جو سازمانی با فرسودگی شغلی و رضایت شغلی کتابداران از ضریب همبستگی پیرسون استفاده شد. همچنین برای بررسی وضعیت جو سازمانی کتابخانه­های دانشگاهی شهر اهواز و بررسی وضعیت فرسودگی شغلی و رضایت شغلی کتابداران از آزمون تی تک نمونه­ای استفاده شده است.
یافته­ها: طبق یافته­های حاصل از این پژوهش جو سازمانی کتابخانه­های دانشگاهی شهر اهواز در سطح مطلوبی قرار دارد. همچنین، بین جو سازمانی با فرسودگی شغلی و رضایت شغلی کتابداران دانشگاهی شهر اهواز رابطه وجود دارد. همچنین، یافته­ها نشان داد که فرسودگی شغلی کتابداران در سطح بالایی است و آنان از شغل خود رضایت ندارند.
نتیجه‌گیری: در شرایط کنونی کتابخانه­های دانشگاهی شهر اهواز از جو سازمانی مطلوبی برخوردار است ولی کتابداران این کتابخانه­ها همچنان از شغل خود رضایت ندارند و فرسودگی شغلی آنان در سطح بالایی قرار دارد. چنان­چه مسئولان و مدیران این کتابخانه­ها به اهمیت کتابخانه­های دانشگاهی در دانشگاه و نیروی انسانی شاغل در این کتابخانه­ها توجه بیشتری نمایند، می­توانند روند رضایت شغلی کتابداران را بهبود بخشند و از فرسودگی شغلی آنان جلوگیری نمایند

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

An Investigation of the Relationship between Organizational Atmosphere with Job Burnout and Job Satisfaction of Ahvaz Academic Librarians

نویسندگان [English]

  • Zahed Bigdeli 1
  • Eftekhar Momeni 2
  • Khadije Ghanbari Mehrniyat 2

چکیده [English]

Purpose: This research attempted to investigate the organizational atmosphere of academic libraries in Ahvaz and job burnout and job satisfaction of the librarians. It also attempted to investigate the relationship between the organizational atmosphere and the two other variables.
Methodology: This research is of a descriptive-analytical and correlational survey. The population consisted of the staffs working as “Librarian” in the academic libraries surveyed. There were 125 librarians among whom the questionnaires were distributed. Of these, 110 (88%) librarians completed and returned the questionnaires. To analyze the data, Pearson’s Correlation Co-efficient was used to measure the relationship between organizational atmosphere with job burnout and job satisfaction. One-sample t-test was also used to measure the status of organizational atmosphere, burnout, and job satisfaction in academic libraries.
Findings: The results showed that there is a significant relationship between organizational atmosphere and job satisfaction of academic librarians of Ahvaz. It was also revealed that organizational atmosphere of academic libraries of Ahvaz is desirable. ; However, the level of librarians’ burnout is high and they are not satisfied with their job.
Conclusion: As the academic libraries of Ahvaz benefit a desirable organizational atmosphere but librarians are not satisfied and suffer from a high burnout, it requires that the university administrators and library directors consider this responsibly. Thus, librarians’ job satisfaction will improve and prevent job burnout or decrease librarians’ job burnout

کلیدواژه‌ها [English]

  • organizational atmosphere
  • Job Burnout
  • Job satisfaction
  • Academic libraries
  • Ahvaz
  • academic librarians
اصنافی، امیررضا؛ پاکدامن نائینی، مریم؛ صالحی، افسانه (1386). فرسودگی شغلی در کتابداران جامعه پزشکی: مطالعه موردی کتابداران کتابخانه­های بیمارستانی شهر تهران: دومین همایش کتابداری و اطلاع­رسانی، آذر 1386، تهران: دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی.
بهزادی، حسن؛ موسوی، مریم؛ سنجی، مجیده (1391). بررسی رابطه جو سازمانی وتعهد سازمانی کتابداران کتابخانه­های عمومی شهر مشهد از دیدگاه کتابداران، تحقیقات اطلاع­رسانی و کتابخانه­های عمومی، 18 (3)، 407 ـ 426.
پارسائی محمدی، پرستو؛ زارع فراشبندی، فیروزه؛ علوی، سلمان؛ پاپی، احمد؛ امرایی، مرتضی (1391). بررسی فرسودگی شغلی و رابطه آن با متغیرهای جمعیت­شناختی در کتابداران دانشــگاهی اصفـهان، مطـالعات کتابداری و علم اطلاعات دانشــگاه شهــید چمران اهواز، 9، 69- 88.
حریری، نجلا (1381). مقایسه میزان رضایت شغلی کتابداران شاغل در کتابخانه‌های مرکزی دانشگاه آزاد اسلامی با سایر دانشگاه‌ها، مطالعات ملی کتابداری و سازماندهی اطلاعات، 52، 72 ـ 91.
حریری، نجلا و اشرفی ریزی، حسن (1388). بررسی میزان رضایت شغلی کتابداران شاغل در کتابخانه‌های عمومی وابسته به نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور در مراکز استان‌ها. فصلنامه کتابداری و اطلاع‌رسانی، 12 (1)، 127 ـ 141.
دردی‌پور، عبدالقیوم (1390). "بررسی رابطه بین سرسختی روان شناختی با فرسودگی شغلی و رضایت شغلی در کتابداران دانشگاهی شهر اهواز". پایان‌نامه کارشناسی ارشد علم اطلاعات و دانش‌شناسی، دانشکده علوم تربیتی و روان‌شناسی، دانشگاه شهید چمران اهواز.
سبزی‌پور، مجید؛ احمدی‌زاد، آرمان؛ و اسمعیلی گیوی، محمدرضا (1390). تحلیل رابطه‌ جو سازمانی با متغیرهای نگرشی و رفتارهای فرانقش در نیروی انسانی کتابخانه‌های عمومی، فصلنامه تحقیقات اطلاع‌رسانی و کتابخانه‌های عمومی، 17 (5)، 581-602.
یمین‌فیروز، موسی؛ نوشین‌فرد، فاطمه؛ حریری، نجلا؛ محمد اسماعیل، صدیقه (1392). کلایمت کوآل ابزاری جدید برای ارزیابی جو سازمانی کتابخانه‌های پزشکی: مطالعه موردی، دانشگاه علوم پزشکی مازندران و بابل، مدیریت سلامت، 52، 7 ـ 14.
Adio, G. , Popoola, S. O.  (2010). "Job Satisfaction and career Commitment of librarians in Federal university libraries in Nigeria". Library Review. 59 (3) , 175 – 184.
Baro, E. E. , Fyneman, B. & Biokuromoye, T. (2013) ". Job Satisfaction among Cataloger Librarians in University Libraries in Nigeria". Cataloging & Classification Quarterly. 51 (6) , 675-696.
Chander, R. , Chaudhury B. K. (2010). The relationship among Organisational Climate and Job Satisfaction in Academic Libraries of Dehli. The Journal of Library and Information Management. 1 (2): 61-67.
Freudenberger, H. J. (1974). Staff Burnout. Journal of Social Issues, 30 (3): 312-321.
Halpin. A. , Croft, D. (1963). The Organizational Climate of Schools. Chicago: Midwest Administration Center of the University of Chicago.
Harwell, K. (2008). Burnout Strategies for Librarians. Journal of Business & Finance Librarianship. 13 (3): 397-391.
Keuter, K. , Byrne, E. , Voell, J. & Larson, E. (2000). "Nurses' job Satisfaction and Organizational Climate in Dynamic work Environment", Applied Nursing Research. 13 (1): 46-49.
Leysen, M. ; Boydston, J. M. K. (2009). Job Satisfaction among Academic Cataloger Librarians. College & Research Libraries. 70 (3): 273-297.
Lewin, K. , Lippitt, R. , & White, R. K. (1939). Pattern of Aggressive Behavior Experimentally Created “Social Climate”. Journal of Social Psychology. 10 (2): 271-299.
Lim, S. (2008). "Job Satisfaction of Information Technology workers in Academic libraries". Library & Information Science Research. 30 (2): 115–121.
Locke, E. A. (1976). The nature and causes of Job Satisfaction Twenty years of theorizing, research, and practice. Consulting Pcychololgy Journal: Practice and Research. 54 (3): 173-185.
Maslach, C. (1982) Burnout: the cost of caring. Englewood Cliffs, New Jersy: Prentice.
Maslach, C. , & Jackson, S. E. (1981). The measurement of experienced burnout. Journal of Organizational Behavior. 2 (2): 99-113.
Miller, A. R. (2003). "An Analysis of the Relationships between the Perceived Organizational Climate and Professional Burnout in Libraries and Computing Centers in West Virginia Public Higher Education Institutions". Dissertation submitted to the Graduate College of Marshall University in partial fulfillment of the requirementsfor the degree.
Simmons, C. (2008). Organizational culture, work place and turnover. A dissertation Submitted to the University of Louisville.
Tella, A. , Ayeni, C. O. & Popoola, S. O. (2007). Work Motivation, Job Satisfaction and Organizational Commitment of Library Personnel in Academic and Research Libraries in Oyo State, Nigeria. Library Philosophy and Practice. 26 (2): 1-16.
Togia, A. (2005). "Measurement of burnout and the influence of background characteristics in Greek academic librarians", Library Management. 26 (3): 130 – 138.