با همکاری مشترک دانشگاه پیام نور و انجمن علمی ارتقاء کتابخانه‌های عمومی ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار گروه علم اطلاعات و دانش شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

2 کارشناسی ارشد علم اطلاعات و دانش شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.

چکیده

هدف: پژوهش حاضر با هدف بررسی منابع اطلاعاتی و ابزارها و فناوری‌های موردنیاز گروه‌های خاص و خدمات ویژه به آنها در کتابخانه‌های وابسته به سازمان فرهنگی و هنری شهرداری تهران انجام شده است.
روش‌شناسی: روش پژوهش پیمایشی تحلیلی و ابزار گردآوری داده‌ها پرسشنامه پژوهشگر ساخته با ضریب پایایی 920/0 می‌باشد. جامعة آماری 272 نفر از کتابداران 82 کتابخانه می‌باشد. حجم نمونه طبق جدول مورگان 160 نفر محاسبه شد که برای اطمینان از برگشت تمام پرسشنامه‌ها بین 170 نفر توزیع شد.
یافته‌ها: اجرای آزمون اسپیرمن نشان داد ضریب همبستگی به‌دست ‌آمده بین ارائه خدمات ویژه در کتابخانه و منابع اطلاعاتی و ابزارها و فناوری برای ارائه خدمات به نوسوادان برابر با 494/0، معلولان برابر با 869/0، سالمندان برابر با 737/0، ‌کودکان برابر با 839/0 و نوجوانان برابر با 802/0 می‌باشد، به عبارتی ارائه خدمات به نوسوادان در سطح پایین‌تری به دیگر خدمات قرار دارد.
نتیجه‌گیری: بین منابع اطلاعاتی و ابزارهای فناوری و ارائه خدمات ویژه در کتابخانه‌های ع/مومی سازمان فرهنگی و هنری شهرداری تهران رابطة مثبتی در سطح 05/ 0 وجود دارد، به این معی که هرچقدر میزان منابع اطلاعاتی و ابزارهای فناوری در کتابخانه بالاتر باشد، ارائه خدمات نیز افزایش می‌یابد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Investigating Special Services of public libraries Attached to Artistic-Cultural Organization of Tehran Municipality

نویسندگان [English]

  • Zohreh Mirhosseini 1
  • Zahra Abazari 1
  • Kolsoum Behniaei 2

1 Associate Professor of Knowledge & Information Science, Islamic Azad University, Tehran, Iran

2 Master of Knowledge & Information Science, Islamic Azad University, Tehran, Iran

چکیده [English]

Purpose: This research aims to investigate the information resources, needed tools and technologies to the special users with certain conditions in the public libraries attached to Artistic- Ccultural Oorganization of Tehran Mmunicipality.
Methodology: This study is an analytical survey. Statistical community consists of 272 librarians of 82 libraries that among them 160 librarians were selected as sample, but 170 questionnaires were distributed. Questionnaire reliability coefficient was 0.920.
Findings: Correlation coefficient of Spearman test obtained between the special services in the library and information resources and technology - tools to provide services for new literates was 0.494, for the disabled 0.869, for old man and old woman 0.737, for children 0.839 and adolescents 0. 802. It means that the services for new literates is lower than the other services.
Conclusion: Between information resources and technology, tools and special services in the public Libraries of Tehran Municipality there are positive relationship in the level of 0.05. This means that if the amount of information resources and using technology and tools would be higher, the amount of special services would be increased.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Special services
  • Tehran- public Libraries
  • Artistic- Cultural organization of Tehran Municipality
اشرفی‌ریزی، حسن (1383). درآمدی بر مطالعه و نقش خدمات  ویژه کتابخانه‌های عمومی در توسعه فرهنگ مطالعه. تهران: چاپار
رحیمی، محبوبه (1388). سنجش و بررسی خدمات کتابخانه‌های عمومی شهرستان کرج به گروه‌های خاص جامعه با تأکید بر معلولان و نابینایان. پایان‌نامه کارشناسی ارشد رشته کتابداری و دانش شناسی دانشگاه الزهرا.  
رضوی نعمت‌اللهی،  سیده یلدا (1389). مطالعه نیازهای اطلاعاتی کاربران نابینا و کم‌بینا و میزان بهره‌گیری آنها از خدمات کتابخانه‌ای مطالعه موردی: استان کرمان. پایان‌نامه کارشناسی ارشد رشته علوم کتابداری و اطلاع‌رسانی دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم تحقیقات
طبرزدی، مجید (1393). بررسی خدمات فوق‌برنامه کتابخانه‌های سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران. پایان‌نامه کارشناسی ارشد  رشته علم اطلاعات و دانش شناسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات.
قنبری خشنو، مریم (1393). بررسی وضعیت و امکانات موجود در کتابخانه‌های عمومی استان همدان جهت ارائه خدمات جنبی از دیدگاه کتابداران. پایان‌نامه کارشناسی ارشد رشته علم اطلاعات و دانش شناسی دانشگاه الزهرا.
کاکی، مریم  (1392). ارزیابی خدمات جنبی در کتابخانه‌های عمومی شهر تهران و جایگاه آن در تشویق کودکان و نوجوانان در مراجعه به کتابخانه. پایان‌نامه کارشناسی ارشد رشته علم اطلاعات و دانش شناسی دانشگاه خوارزمی.
مختاری معمار، حسین (1376). درآمدی بر کتابداری. شیراز: قو.
ملایی، ابراهیم (1391). شناسایی راه‌های بهبود خدمات جنبی در کتابخانه‌های عمومی استان اصفهان از دیدگاه کاربران بر مبنای رهنمودهای ایفلا و یونسکو. پایان‌نامه کارشناسی ارشد رشته علم اطلاعات و دانش شناسی دانشگاه اصفهان.
میرحسینی، زهره (1394) خدمات کتابخانه‌ای به گروه‌های خاص. در دایرة‌المعارف کتابداری و اطلاع‌رسانی قابل دسترس در:
http://portal.nlai.ir
Bikos, G. &  Panagiota, P. (2014). Mobile Libraries in State Greece: Historical Perspectives and the of the Art. Procedia-Social and Behavioral Sciences 147, 376-382.
Koulikourdi, A. (2008). Library services forPeople with disabilities in Greece, ibraryReview, 57(2), 138 - 148.
Leong, I. C. B. & Higgins, S. E. (2010). Public Library services for wheelchair-bound young People in Singapore. Public Library Quarterly, 29(3), 210-229.
Majinge, R. M. & Stilwell, C. (2013). Library
Services provision for people with visual Impairments and in wheelchairs in academic Libraries in Tanzania. South African Journal of Libraries and Information Science, 79(2), 39-50.