با همکاری مشترک دانشگاه پیام نور و انجمن علمی ارتقاء کتابخانه‌های عمومی ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناسی ارشد علم اطلاعات و دانش‌شناسی، دانشگاه اصفهان. اصفهان، ایران.

2 دانشیار گروه علم اطلاعات و دانش‌شناسی، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران.

3 استادیار گروه علم اطلاعات و دانش‌شناسی، دانشگاه یزد، یزد، ایران.

چکیده

هدف: هدف از پژوهش حاضر، شناسایی ویژگی­های ساختاری و محتوایی کتابخانه‌های دیجیتال معنایی است.
روش‌شناسی: این پژوهش با روش تحلیل ارزیابانه و با جامعه­ای متشکل از کلیة کتابخانه­های دیجیتال معنایی صورت گرفت. نمونه­گیری به روش هدفمند بود که تعداد 2 کتابخانة دیجیتال معنایی (گرین استون 3 و جروم) انتخاب شد که به‌ صورت رایگان در وب قابل‌دسترس بودند. ابزار گردآوری اطلاعات، سیاهۀ وارسی محقق‌ساخته، جهت ارزیابی ویژگی­های ساختاری و محتوایی کتابخانه­های دیجیتال معنایی بود. چک ‌لیست حاوی معیارهایی به‌منظور ارزیابی دقیق امکانات و قابلیت­های کتابخانه­های دیجیتال معنایی است.
یافته ­ها: نتایج نشان داد که کتابخانة معنایی گرین استون 3، از نظر معیارهای ارزیابی ساختار و محتوا بیشترین امتیاز را به کتابخانة دیجیتال معنایی جروم کسب کرد. همچنین 64 معیار جهت ارزیابی ساختاری و محتوایی کتابخانه‌های دیجیتال معنایی شناسایی شد.
 بحث و نتیجه‌گیری: نتایج تحقیق نشان داد که کتابخانه­های دیجیتال معنایی گرین استون 3 با استفاده از تکنیک­های وب معنایی از نظر معیارهای ارزیابی ساختار و محتوا بیشترین همخوانی را با سیاهۀ وارسی دارد. همچنین از 64 معیار شناسایی‌ شده می­توان در معماری و طراحی کتابخانه­های دیجیتال معنایی و همچنین به‌عنوان «یک چارچوب برای ارزیابی این کتابخانه‌ها» استفاده کرد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Semantic digital libraries: Study of structural and content features

نویسندگان [English]

  • Mina Ghasemi 1
  • mozaffar cheshmeh sohrabi 2
  • Mohammad TavakoliZadeh Ravari 3

1 M.A of Department of Knowledge and Information Science, University of Isfahan, Isfahan, Iran.

2 Associate Professor of Department of Knowledge and Information Science, University of Isfahan, Isfahan, Iran.

3 Associate Professor of Department of Knowledge and Information Science, University of Yazd, Yazd, Iran.

چکیده [English]

Purpose: Identifying structural and content features of semantic digital libraries and providing a framework for evaluating these types of libraries.
Methodology: The evaluative method where all semantic digital libraries constitute the statistical population and the sampling include 2 semantic digital libraries of Greenstone 3 and Jerome. The data collection tools consist of researcher designed two checklists: one for identifying the structural features and the other one for identifying the content features of semantic digital libraries.
Findings: Greenstone 3 is ranked higher than Jerome in terms of structural and content features' evaluation criteria.
Conclusion: Greenstone3 is in high consistency with the checklist. Consequently, the 64 identified criteria are applied in the design of semantic digital libraries.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Semantic digital libraries (SDL)
  • Semantic web
  • structural features
  • content features
دری، راحله (1393). مقایسه و ارزیابی موتورهای جستجوی معنایی. پژوهشنامه مدیریت و پردازش اطلاعات، 30 (2 )،467-487.
زاهدی، راضیه؛ دانش، فرشید و اسفندیاری مقدم، علیرضا (1390). سازماندهی محتوای کتابخانه‌های دیجیتال با استفاده از نظام ساده سازماندهی دانش. کتابداری و اطلاع‌رسانی، 55، 83-110.
سیدین، فریده (1393). شناسایی ابزارهای کاوش فازی و غیر فازی و ارزیابی ساختاری و محتوایی. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، کتابداری و اطلاع‌رسانی، دانشگاه اصفهان.
شهبازی، فرزاد؛ نوروزی، یعقوب و علی‌پور حافظی، مهدی (1394). بررسی میزان استفادة نرم‌افزارهای کتابخانة دیجیتالی ایران از ویژگی‌های نظام‌های خبره در بازیابی اطلاعات. پژوهشنامه پردازش و مدیریت اطلاعات،30(3)، 823-851.
علی‌پور حافظی، مهدی (1394). یکپارچه‌سازی معنایی منابع اطلاعاتی در کتابخانه‌های دیجیتال ایران. فصلنامة مطالعات ملی کتابداری و سازماندهی اطلاعات، 26(2)، 455 - 481.
فتحیان، اکرم (1391). نگاهی نو به طراحی کتابخانه‌های دیجیتال: کاربرد هستی نگاشت در طراحی کتابخانه‌های دیجیتال معنایی. فصلنامة کتابداری و اطلاع‌رسانی، 15(4)، 119-140.
کرسپو، آنجل گارسیا؛ گامز بربیس، جوان میشل؛   کولومو پالاکیوس،  ریکاردو  و  گارسیا سنچز، فرانسیسکو (1389). کتابخانه‌های دیجیتال و وب 3 (رویکرد کتابخانه دیجیتال کالیماخوس). ترجمه مهدی کریمی. سازمان کتابخانه‌ها و موزه‌های و مرکز اسناد آستان قدس رضوی، 2(9)، 1- 17.
 
Alotaibi, S. (2010) .Semantic Web Technologies for Digital Libraries: From Libraries to Social Semantic Digital Libraries (SSDL), Over Semantic Digital Libraries (SDL). In: The 4th Saudi International Conference, Friday 30 and Saturday 31 July 2010, the University of Manchester, UK.
Bygstad, B., Ghinea, G. & Klaebo, G. T. (2009). Organizational challenges of the semantic web in digital libraries: A Norwegian case study.  Online Information Review, 33(5), 973–985.
Balabantaray, R. C., Swain, M. & Sahoo, B. (2013). Evaluation of Web Search Engines Based on Ranking of Results and Features, International Journal of Human Computer Interaction (IJHCI), (4)3, 117-127. 
Hinze, A., Buchanan, G., Bainbridge, D. & Witten, Ian H. (2007). Greenstone: a platform for semantic digital libraries. University of Waikato, New Zealand: University of Swansea, United Kingdom.
Kruk, S. R., Synak, M. & Zimmermann, K. (2005). Marc Ont - Integration Ontology for Bibliographic Description Formats. In Proceedings of the 2005 International Conference on Dublin Core and Metadata Applications: vocabularies in practice. Madrid, Spain.
Kruk, S. R., Haslhofer B., Piotrowski, P., Westerski, A. & Woroniecki, T. (2006). Role of Ontology Semantic Digital Libraries. In Nkos Workshop, September 21. Alicante, Spain. Retrieved April 21, 2016. From http://www.ukoln.ac.uk/ nkos/ nkos 2006 /presentations/kruk.pdf.
Kruk, S. R. & Decker, S. (2007). Jerome DL: The Semantic Digital Library. In Proceedings Semantic Technology Conference 2007, San José, California.
Liangxian, D., Junxia, Q. & Pengfei, G. (2012). The Application of Semantics Web in Digital Library Knowledge Management. 2012 International Conference on Applied Physics and Industrial Engineering, Physics Procedia 24, 2180 – 2186.
Macgregor, G. (2008). Introduction to aspecial issue on digital libraries and the semantic web: context, applications and research. Library Review, (57)3, 173-177.