مقاله پژوهشی
فناوری اطلاعات
مینا قاسمی؛ مظفر چشمه سهرابی؛ محمد توکلی زاده راوری
دوره 5، شماره 1 ، خرداد 1397، صفحه 11-20
چکیده
هدف: هدف از پژوهش حاضر، شناسایی ویژگیهای ساختاری و محتوایی کتابخانههای دیجیتال معنایی است. روش‌شناسی: این پژوهش با روش تحلیل ارزیابانه و با جامعهای متشکل از کلیة کتابخانههای دیجیتال معنایی صورت گرفت. نمونهگیری به روش هدفمند بود که تعداد 2 کتابخانة دیجیتال معنایی (گرین استون 3 و جروم) انتخاب شد که به صورت رایگان در وب ...
بیشتر
هدف: هدف از پژوهش حاضر، شناسایی ویژگیهای ساختاری و محتوایی کتابخانههای دیجیتال معنایی است. روش‌شناسی: این پژوهش با روش تحلیل ارزیابانه و با جامعهای متشکل از کلیة کتابخانههای دیجیتال معنایی صورت گرفت. نمونهگیری به روش هدفمند بود که تعداد 2 کتابخانة دیجیتال معنایی (گرین استون 3 و جروم) انتخاب شد که به صورت رایگان در وب قابل‌دسترس بودند. ابزار گردآوری اطلاعات، سیاهۀ وارسی محقق‌ساخته، جهت ارزیابی ویژگیهای ساختاری و محتوایی کتابخانههای دیجیتال معنایی بود. چک لیست حاوی معیارهایی به‌منظور ارزیابی دقیق امکانات و قابلیتهای کتابخانههای دیجیتال معنایی است. یافته ها: نتایج نشان داد که کتابخانة معنایی گرین استون 3، از نظر معیارهای ارزیابی ساختار و محتوا بیشترین امتیاز را به کتابخانة دیجیتال معنایی جروم کسب کرد. همچنین 64 معیار جهت ارزیابی ساختاری و محتوایی کتابخانههای دیجیتال معنایی شناسایی شد. بحث و نتیجه‌گیری: نتایج تحقیق نشان داد که کتابخانههای دیجیتال معنایی گرین استون 3 با استفاده از تکنیکهای وب معنایی از نظر معیارهای ارزیابی ساختار و محتوا بیشترین همخوانی را با سیاهۀ وارسی دارد. همچنین از 64 معیار شناسایی شده میتوان در معماری و طراحی کتابخانههای دیجیتال معنایی و همچنین به‌عنوان «یک چارچوب برای ارزیابی این کتابخانه‌ها» استفاده کرد.
مقاله پژوهشی
مدیریت دانش دیجیتالی
زیبا محمدزاده روشتی؛ میترا قیاسی؛ محمد کاردان نشاطی
دوره 5، شماره 1 ، خرداد 1397، صفحه 21-36
چکیده
هدف: هدف مقاله حاضر، تعیین ابعاد سایبرنتیک در کتابخانة مرکزی دانشگاه‌های دولتی شهر تهران است. روش‌شناسی: این مطالعه از نوع توصیفی- پیمایشی تحلیلی است. ابزار پژوهش، پرسشنامه محقق ساخته است که روایی آن با نظرات متخصصان تأیید شد و پایایی آن براساس آلفای کرونباخ برابر با 83/0 شد. جامعة آماری پژوهش شامل کتابداران کتابخانه مرکزی دانشگاه‌های ...
بیشتر
هدف: هدف مقاله حاضر، تعیین ابعاد سایبرنتیک در کتابخانة مرکزی دانشگاه‌های دولتی شهر تهران است. روش‌شناسی: این مطالعه از نوع توصیفی- پیمایشی تحلیلی است. ابزار پژوهش، پرسشنامه محقق ساخته است که روایی آن با نظرات متخصصان تأیید شد و پایایی آن براساس آلفای کرونباخ برابر با 83/0 شد. جامعة آماری پژوهش شامل کتابداران کتابخانه مرکزی دانشگاه‌های دولتیکه مدرک تحصیلی کتابداری و اطلاع‌رسانی داشتند. کل جامعة آماری 171 نفر است که با استفاده از فرمول کوکران، نمونه برابر 118 نفر بود که به همین تعداد پرسشنامه جمع‌آوری شد. تحلیل داده‌ها در دو سطح آمار توصیفی (شاخص‌های گرایش به مرکز) و آمار استنباطی انجام شد. یافته‌ها: یافته‌ها نشان داد که مؤلفات مدیریت سایبرنتیک با ضریب استاندارد شده 82/0 در وضعیت متوسط به بالا و خوبی برخوردارند و ضریب استاندارد شده هریک از مؤلفه‌های مدیریت سایبرنتیک عبارت‌اند از: نظارت و کنترل 42/0، تصمیم‌گیری 50/0، پیوندهای سخت و سست 46/0، رهبری 65/0، سلسله‌مراتب 54/، تعاملات 60/0 و توازن در مدیریت 71/0 درصد است که نشان از تأیید مؤلفه‌های مدیریت سایبرنتیک در کتابخانة مرکزی دانشگاه‌های دولتی شهر تهران است که از متغیرهای پژوهش توازن در مدیریت با 71/0 درصد بیشترین و نظارت و کنترل با 40/0 درصد کمترین میزان همبستگی بین مؤلفه‌ها را نشان می‌دهد و فرضیة اصلی پژوهش با ضریب 82/0 درصد مورد تأیید است که تأثیر مثبت و معنی‌داری بین متغیرهای تحقیق را نشان داده است. بحث و نتیجه‌گیری: بنابراین، در صورت تدوین الگویی برای کتابداران در چارچوب مفهومی سایبرنتیک، کتابداران برای توسعة کاربرد الگوی سایبرنتیک در فضای سازمانی خود، آمادگی بیشتری خواهند داشت.
مقاله پژوهشی
فناوری اطلاعات
مریم پاکدامن نائینی؛ هادی شریف مقدم؛ ثریا ضیایی؛ امیر غائبی
دوره 5، شماره 1 ، خرداد 1397، صفحه 37-46
چکیده
هدف: استفاده از تلفن همراه با ویژگیهای پیشرفته ارتباطی که این ابزار را به تلفن همراه هوشمند بدل ساخته، بستر مناسبی را برای توسعة خدمات کتابخانه‌ای از دسترسی به خدمات ضروری تا آموزش و خدمات عمومی، فراهم آورده است. هدف پژوهش حاضر، بررسی استفاده از خدمات مبتنی‌بر تلفن همراه در کتابخانههای دانشگاهی ایران است. روش‌شناسی: طی مطالعه ...
بیشتر
هدف: استفاده از تلفن همراه با ویژگیهای پیشرفته ارتباطی که این ابزار را به تلفن همراه هوشمند بدل ساخته، بستر مناسبی را برای توسعة خدمات کتابخانه‌ای از دسترسی به خدمات ضروری تا آموزش و خدمات عمومی، فراهم آورده است. هدف پژوهش حاضر، بررسی استفاده از خدمات مبتنی‌بر تلفن همراه در کتابخانههای دانشگاهی ایران است. روش‌شناسی: طی مطالعه پیشینه پژوهش به روش پیمایشی با استفاده از ابزار مشاهده مستقیم و با رویکرد کمی به بررسی وب‌سایت‌های کتابخانههای دانشگاه‌های وزارت علوم و بهداشت ایران از منظر میزان بهره‌مندی این کتابخانه‌ها از خدمات مبتنی‌بر تلفن همراه پرداخته شده است. یافته‌ها: پژوهش حاضر نشان می‌دهد، وب‌‌سایت کتابخانههای دانشگاهی وزارت علوم و بهداشت ایران به ترتیب 7/11% و 6/15% از قابلیت تلفن همراه پسندی برخوردارند. همچنین جامعة کتابخانههای دانشگاهی وزارت علوم و بهداشت ایران به ترتیب 8/9% و 8/7% دارای نرم‌افزار کاربردی تلفن همراه برای ارائه خدمات مبتنی‌بر تلفن همراه هستند. بحث و نتیجه‌گیری: بنابر یافته‌های این پژوهش درخصوص تلفن همراه پسند‌بودن وب‌سایت‌ها، کتابخانههای دانشگاهی وزارت بهداشت بهتر از کتابخانههای دانشگاهی وزارت علوم تلاش کرده‌اند. در حالی که درخصوص بهره‌مندی از نرم‌افزار کتابخانه‌ای مبتنی‌بر تلفن همراه، کتابخانههای دانشگاهی وزارت علوم نسبت به کتابخانههای دانشگاهی وزارت بهداشت بهتر ظاهر شده‌اند.
مقاله پژوهشی
فناوری اطلاعات
فائزه دلقندی؛ نصرت ریاحی نیا
دوره 5، شماره 1 ، خرداد 1397، صفحه 47-58
چکیده
هدف: با توجه به ظهور تلفن‌های همراه و هوشمند به‌عنوان ابزار قابل‌حمل و قدرتمند در فناوریهای جدید و پرطرفدار بودن، لازم است کتابخانههای دانشگاهی برای همراهی با فناوریهای جدید، به ارائه خدمات به کاربران از طریق این ابزار قدرتمند توجه کنند. این مقاله به بررسی امکان استفاده از تلفن‌های همراه هوشمند در کتابخانههای دانشگاهی ایران ...
بیشتر
هدف: با توجه به ظهور تلفن‌های همراه و هوشمند به‌عنوان ابزار قابل‌حمل و قدرتمند در فناوریهای جدید و پرطرفدار بودن، لازم است کتابخانههای دانشگاهی برای همراهی با فناوریهای جدید، به ارائه خدمات به کاربران از طریق این ابزار قدرتمند توجه کنند. این مقاله به بررسی امکان استفاده از تلفن‌های همراه هوشمند در کتابخانههای دانشگاهی ایران و ارائه خدمات آن از دیدگاه کتابداران می‌پردازد. روش‌شناسی پژوهش: در پژوهش حاضر از نمونهگیری هدفمند و در دسترس استفاده شد. جامعه آماری پژوهش 11 کتابخانه دانشگاهی استان خراسان رضوی و 79 کتابدار شاغل در آن هستند. برای گردآوری داده‌ها از چک‌لیست و پرسشنامه محقق‌ساخته استفاده شد. داده‌های پژوهش با کمک نرم‌افزار SPSS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. یافته‌ها: یافته‌ها نشان می‌دهد که کتابخانههای دانشگاهی تجهیزات نرم‌افزاری و سخت‌افزاری مناسب برای ارائه خدمات از طریق تلفن همراه هوشمند ندارند. آنها بودجه کافی برای خرید تجهیزات فناوری دارند اما بودجه لازم برای آموزش این فناوری به کتابداران و کارکنان خود را ندارند. همچنین نیروی متخصص کافی درزمینة ارائه خدمات خود به کاربران را نیز ندارند. بیشتر کتابداران پاسخ‌دهنده (73/3 درصد) به ارائه خدمات مختلف از طریق تلفن همراه هوشمند تمایل دارند و بیش از همه با ارائه خدمات در بخش امانت موافق هستند. بحث و نتیجه‌گیری: کتابخانه‌ها باید در تهیه سخت‌افزار و نرم‌افزار برای ارائه خدمات از طریق تلفن همراه هوشمند شرایط بهتری را مهیا کنند. بودجه مشخصی را برای آموزش فناوری به کارکنان و کتابداران در نظر بگیرند و به استخدام نیروی متخصص برای ارائه خدمات فناوریهای نوین در کتابخانه‌ها توجه بیشتری داشته باشند.
مقاله پژوهشی
کیفیت خدمات
مهدیه مومن آبادی؛ زهرا اباذری
دوره 5، شماره 1 ، خرداد 1397، صفحه 59-68
چکیده
هدف: هدف از انجام این پژوهش بررسی آراستگی محیط و میزان انطباق فضای مراکز کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان شهر کرمان با نیاز‌های کودکان و نوجوانان طی سال 1395 براساس شاخص‌های مدل آراستگی محیط (S5) است. روش‌شناسی پژوهش: جامعه این تحقیق مشتمل بر مسئولان فرهنگی، هنری و کارشناسان شاغل در مراکز کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان هستند. ...
بیشتر
هدف: هدف از انجام این پژوهش بررسی آراستگی محیط و میزان انطباق فضای مراکز کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان شهر کرمان با نیاز‌های کودکان و نوجوانان طی سال 1395 براساس شاخص‌های مدل آراستگی محیط (S5) است. روش‌شناسی پژوهش: جامعه این تحقیق مشتمل بر مسئولان فرهنگی، هنری و کارشناسان شاغل در مراکز کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان هستند. ابزار گردآوری داده‌ها در این پژوهش سیاهه‌های وارسی محقق‌ساخته براساس 5 مؤلفه استاندارد S5 بود که روایی و پایایی آن تأیید شد و ضریب آلفای به‌دست آمده برابر با 943/0 است. داده‌های این پژوهش با استفاده از نرم‌افزار SPSS19 تحلیل شد. یافته‌ها: یافته‌های این پژوهش نشان داد کلیة متغیرها در این مراکز در سطح نسبتاً مطلوبی قرار دارند یعنی مراکز کانون در شهر کرمان به شکل نسبتاً مطلوبی این استانداردها را رعایت کرده‌اند. ترتیب رتبه‌بندی متغیرها به این شرح است: متغیر S5 (انضباط) در رتبة اول 63/3, متغیر S4 (استاندارد‌سازی) در رتبة دوم 59/3, متغیر S3 (پاکیزه‌سازی) دارای رتبة سوم 02/3, متغیر S1 (سامان‌دهی) در رتبة چهارم 8/2 و متغیر S2 (نظم و ترتیب) 96/1 دارای رتبة پنجم است. بحث و نتیجه‌گیری: وضعیت استاندارد سامان‌دهی، میزان نظم و ترتیب، دور ریختن زوائد و پاکیزه‌کردن اشیا از آلودگی‌ها و مواد خارجی و نیز وضعیت استاندارد‌سازی و انضباط در مراکز کانون شهر کرمان در سطح نسبتاً مطلوبی قرار دارند. در رتبه‌های به‌دست آمده از آزمون فریدمن متغیر S5 (انضباط یا آموزش عادات درست و توانایی‌هایی جهت انجام یک وظیفه خاص) دارای رتبه اول، متغیر S4 (کنترل و اصلاح دائمی سازمان‌دهی، نظم، ترتیب و پاکیزگی) دارای رتبة دوم، متغیر S3 (دور ریختن زوائد و پاکیزه‌کردن اشیا از آلودگی‌ها و مواد خارجی) دارای رتبة سوم، متغیر S1 (تشخیص ضرور از غیر‌ضرور) دارای رتبة چهارم و در آخر متغیر S2 (قراردادن اشیا در مکان مناسب برای استفاده بهتر بدون جستجو‌های بیهوده) دارای رتبة پنجم است.
مقاله پژوهشی
مدیریت دانش دیجیتالی
مریم سلامی؛ امید علی پور؛ جمال حقیرالسادات
دوره 5، شماره 1 ، خرداد 1397، صفحه 85-96
چکیده
هدف: هدف این مطالعه تحلیل پژوهش‌های بین‌المللی مدیریت دانش در کتابخانه‌ها است که از سال 1995 تا پایان می 2018 منتشر شده‌اند. روش‌شناسی: مقالات با جستجوی نظاممند (تحلیل محتوا) در بانک اطلاعاتی اسکوپوس انجام گرفته و 54 مقاله به‌عنوان جامعة نهایی این پژوهش انتخاب شدند. سپس هدف، جوامع، روش و ابزار، یافته‌ها و پیشنهاد برای پژوهش‌های ...
بیشتر
هدف: هدف این مطالعه تحلیل پژوهش‌های بین‌المللی مدیریت دانش در کتابخانه‌ها است که از سال 1995 تا پایان می 2018 منتشر شده‌اند. روش‌شناسی: مقالات با جستجوی نظاممند (تحلیل محتوا) در بانک اطلاعاتی اسکوپوس انجام گرفته و 54 مقاله به‌عنوان جامعة نهایی این پژوهش انتخاب شدند. سپس هدف، جوامع، روش و ابزار، یافته‌ها و پیشنهاد برای پژوهش‌های بیشتر مقالات بررسی شد. یافته‌ها: هدف بیشتر مقالات بررسی دیدگاه کتابداران دربارة مدیریت دانش است (%92/25). بیشتر پژوهش‌های مدیریت دانش بر روی کتابداران انجام شده است (%17/74). از مجموع پژوهش‌های صورت گرفته، 37 پژوهش (%51/68) به روش کمی و فقط 9 پژوهش (%66/16) به روش ترکیبی (کمی و کیفی) صورت گرفته‌اند. از میان ابزارهای بکار گرفته شده، پرسشنامة بسته پاسخ با 28 مورد در رتبة اول قرار دارد (%85/51). ارتباط مثبت بین مدیریت دانش و خلاقیت و نوآوری و تأثیر فرهنگ و ابعاد سازمانی بر مدیریت دانش دارای بیشترین فراوانی در بخش یافته‌های مقالات بودند. بیشتر پیشنهادها نیز مربوط به لزوم برنامه‌های آموزشی مدون برای کتابداران و دانشجویان کتابداری در مدیریت دانش و انجام مطالعات بین‌المللی به‌منظور کشف تفاوت‌های مدیریت دانش در محیط‌های مختلف است. نتایج حاکی از به‌روز بودن، تنوع و گستردگی مؤلفه‌های مورد بررسی در این پژوهش است. بحث و نتیجه‌گیری: تنوع در جامعه، روش و ابزار پژوهش کمتر مشاهده می‌شود. بیشتر پژوهش‌ها مبتنی‌بر جامعه کتابداران و با روش کمی و ابزار پرسشنامه انجام شده است. پیشنهاد می‌شود مقالات ملزم به ارائه یک یا چند پیشنهاد برای پژوهش‌های بعدی باشند.
