ارائه مدل پذیرش مدیریت‌دانش‌ درسازمان‌های ایرانی

رفیعی, داود; اخوان, پیمان; جهانی, علیرضا

ارائه مدل پذیرش مدیریت‌دانش‌ درسازمان‌های ایرانی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

¹ کارشناس ارشد مدیریت فناوری اطلاعات، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

² استاد گروه مدیریت فناوری نرم، دانشگاه صنعتی مالک اشتر، تهران، ایران

³ استادیار گروه فناوری اطلاعات، مؤسسه آموزش عالی مهر البرز، تهران، ایران

چکیده

هدف: مسئله مهم قبل از استقرار نظام مدیریت دانش، شناسایی و تعیین اولویت عوامل مؤثر در میزان آمادگی سازمان‌ها برای اجرای این پروژه است. منظور از پذیرش مدیریت ‌دانش در سازمان‌های ایرانی، شناسایی عوامل مؤثر در پیاده‌سازی مدیریت ‌دانش است. هدف اصلی این پژوهش ارائه مدلی جهت ارزیابی سطح آمادگی سازمان‌های ایرانی به‌منظور استقرار نظام یکپارچه مدیریت‌ دانش.
روش‌شناسی: این مقاله شامل دو بخش است. بخش اول پژوهش که ترکیبی از روش‌های کمی و کیفی است. در بخش دوم پس از مطالعات اکتشافی، به مصاحبه با خبرگان مدیریت ‌دانش پرداخته شد. داده‌های به دست آمده کدگذاری شد. درنهایت مدل اولیة پژوهش که شامل 8 مؤلفه اصلی و 43 زیر مؤلفه است، به دست آمد. ابزار پژوهش پرسشنامه‌ای محقق ساخته با 55 سؤال بوده است که روایی آن با استفاده از روش محتوایی و پایایی آن با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ 970/0، محاسبه شد.
یافته‌ها: داده‌های به دست آمده با استفاده از تحلیل عاملی اکتشافی و تأییدی تجزیه و تحلیل شد. برازش مدل (ضرایب R²) با مقدار بالای 67/0 و شاخص GOF نیز جهت سنجش برازش مدل و سنجش دو مدل ساختاری و اندازه‌گیری را به‌ صورت یک‌جا مورد آزمون قرار داده و با مقدار 87/0، برازش بسیار مناسب مدل کلی را تأیید می‌کند.
بحث و نتیجه‌گیری: نتیجه این پژوهش تأیید مدل نهایی با 8 بعد محتوایی و تأثیر مؤلفه‌های مدیریت دانش در پیاده‌سازی آن در سازمان‌های ایرانی بود. مؤلفه‌ها عبارت‌اند از: فرهنگ‌سازمانی، ساختار ‌سازمانی، فناوری، رهبری، نیروی انسانی، وضعیت رقابتی، شرایط اجتماعی.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

مدیریت دانش دیجیتالی

عنوان مقاله [English]

A Knowledge Management Readiness Model For Iranian Organizations

نویسندگان [English]

Davood Rafiei ¹
Peyman Akhavan ²
Alireza Jahani ³

¹ M.A of Department of Information Management, Islamic Azad University, Science and Research Branch, Tehran, Iran.

² Professor of Department Managment Soft Tchnology, Malek Ashtar University of Technology,. Tehran, Iran.

³ Assistant Professor of Department of Information Technology, Mehralborz Institute of Higher Education, Tehran, Iran.

چکیده [English]

Purpose: The important issue before the Knowledge Management deployment is to identify and prioritize the factors affect the level of organizational readiness for implementing the project. To adopt Knowledge Management in Iranian organizatiosn, effective implementation factors of Knowledge Management need to be identified. Hence, the main aim of this study, in order to establish an integrated system of Knowledge Management, is to propose a model to assess the level of readiness for Knowledge Management in Iranian organizations.
Methodology: This research consists of two parts; the first is a combination of quantitative methods, and the second is a discussion about exploratory interviews with experts on Knowledge Management. Then, the obtained data of these interviews are coded and classified. Finally, the initial model of this research with 8 main components and 43 sub-components is designed. The research tool for this part is a questionnaire with 55 questions. The internal consistencies of the answers to the questionnaire are measured by Cronbach's alpha coefficient, 0.97.
Findings: In this study, the coefficient R2 structural model of endogenous latent variables (dependent) of the model, with the top 0.67 is approved as a strong model. GOF indicators are tested to assess and measure both structural and measurement model together with the amount of 0.87 which confirms the overall fitness model pretty well.
Conclusion: The results are analyzed by using exploratory and confirmatory factor analysis and the proposed model with 8 dimensions is approved. The main components include organizational culture, organizational structure, technology, leadership, human resources, competitive position, and social conditions.

کلیدواژه‌ها [English]

knowledge management adoption model
Competitive advantage
organizational readiness
knowledge management and organization
knowledge management components

مراجع

آگ برن، ویلیام فیلدینگ آگ و نیم‌ کف، مایرفرانسیس (1380). زمینه جامعه‌شناسی. ترجمه امیرحسین آریان‌پور، تهران: نشر گستره.

اخوان، پیمان (1394). مدیریت‌دانش: کنکاشی درعوامل شکست. تهران: انتشارات دانشگاه صنعتی مالک اشتر.

اخوان، پیمان. (1389). مدیریت دانش از ایده تا عمل. تهران: انتشارات آتی نگر.

اخوان، پیمان؛ جعفری، مصطفی و اختری، مریم (1391. مدیریت‌ دانش نگاهی جامع به ابزارها و تکنیک‌ها. تهران: رسا.

اکبری، مهدی؛ مرادی، محمود (1392). ارائه یک سیستم پشتیبان تصمیم فازی به‌منظور سنجش آمادگی سازمان جهت پذیرش مدیریت دانش. فصلنامة مدیریت توسعه فناوری، 1(1)، 99-131.

اکبرپور شیرازی، مهدی و کاظمی صفت، دره (1386). مطالعه تطبیقی مدل‌های سنجش آمادگی سازمانی جهت پذیرش مدیریت دانش. مقاله برگزیده اولین کنفرانس ملی مدیریت دانش.

داونپورت، تامس اج و پروساک، لارنس (1379). مدیریت دانش. ترجمه حسین رحمان سرشت، تهران: انتشارات طراحی مهندسی و تأمین قطعات خودرو ایران (شرکت ساپکو).

محسن فرد رو، سهراب حمیدی، رضا یعقوبی (1380). جامعه و فرهنگ. تهران: انتشارات آرون.

انصاری، منوچهر؛ رحمانی، حسین؛ رحمانی، کمال‌الدین؛ حسینی، احد و حسن‌خانی، حسین (1390). طراحی چارچوب ارزیابی آمادگی پیاده‌سازی سیستم مدیریت دانش در سازمان‌ها بر اساس عوامل حیاتی موفقیت. فرایند مدیریت توسعه، 26(1). 61-86.

برگرون، برایان (1387). اصول مدیریت دانش: درک و شناخت آنچه در KM وجود دارد یا ندارد. ترجمه منوچهر انصاری، تهران: انتشارات کتاب مهربان.

بزرگی، فرشاد. (1392). مطالعه و بررسی انواع مدل های مدیریت‌دانش. مجله پژوهش های علوم انسانی، 5(29)، 27-48.

بیک‌زاد، جعفر و دودمانی ملکی، هانیه (1390). بررسی تاثیر عوامل سازمانی بر عملکرد مدیریت‌دانش در آموزش و پرورش مطالعه موردی آموزش و پرورش شهر. مجله تحقیقات اطلاع رسانی و کتابخانه‌های عمومی، 17(4)، 649-675.

جامی پور، مونا و شرکت، محمد حسین (1394). چالش پیاده‌سازی‌موفق سیستم های مدیریت‌دانش: بررسی عوامل موثر بر پذیرش مدیریت‌دانش در سازمان. مجله مدیریت فناوری‌اطلاعات، شماره 23، 429-450.

حسنقلی پور، طهمورث؛ عابدی جعفری، حسن و خطیبیان، ندا. (1388). سنجش سطح بلوغ مدیریت دانش در سازمان‌ها از طریق یک مدل بلوغ توسعه‌یافتۀ مدیریت دانش. فصلنامه علوم مدیریت ایران 4(14)، 121-148.

دسترنج ممقانی، نسرین؛ اخوان، پیمان و ثقفی، فاطمه (1388). بررسی میزان آمادگی اجرای مدیریت دانش در سازمان‌ها با توجه به عوامل مؤثر در مدیریت دانش. پژوهشنامه پردازش و مدیریت اطلاعات، 26(3)، ۴۹۳-۵۱۷.

Bassi, L. J. (2000) Measuring Knowledge Management Effectiveness. In Hermans, J. (Ed.). The Knowledge Management Yearbook. (1999 – 2000). 422- 427. USA: Butterworth-Heinemann.

Bollinger, A. S. & Smith, R. D. (2001) Managing organizational knowledge as a strategic asset. Journal of Knowledge Management, 5(1), 8-18.

Davenport, T.H. & Prusak, L. (2000). Working Knowledge: How Organizations Manage What They Know, Harvard Business School Press, Boston, MA.

Gefen, David & Straub, Detmar. (2005). A Practical Guide To Factorial Validity Using PLS-Graph. Published in CAIS.

Gagnon, vMarie-Pierre, Payne-Gagnon, Julie, Fortin, v Jean-Paul, Paré, Guy, Côté, José, Courcy, François. (2015). A learning organization in the service of knowledge management: A case study , International Journal of Information Management, 35(5), 636-642.

Grey, D. (1996). What Is Knowledge?. University of Salford, M7 1NU.

Skyrme, D. and Amidon, d. (2000).The Knowledge Agenda. In Hermans, J. (Ed.). The knowledge Management Yearbook 1999-2000. USA: Butterworth-Heinemann.

Siemieniuch, C.E.& Sinclair, M.A. (2004) A framework for organisational readiness for knowledge management. International Journal of Operations & Production Management, 24(1) 79-98.

Zack, M. H. (1998). Developing a Knowledge Strategy. California Management Review. 41(3), 125-145.

Newman, A. (1999) Knowledge Management: Info-line, No.9903, March, 1-15.