با همکاری مشترک دانشگاه پیام نور و انجمن علمی ارتقاء کتابخانه‌های عمومی ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناسی ارشد، گروه تکنولوژی آموزشی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران.

2 دانشیار، گروه علم اطلاعات و دانش‌شناسی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران.

3 استادیار، گروه علوم تربیتی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران.

4 کارشناسی ارشد، اداره کل آموزش و پرورش استان کرمانشاه، کرمانشاه، ایران.

چکیده

امروزه استفاده از رسانه‌ به‌عنوان بخش جدایی‌ناپذیر آموزش و پرورش برای درک بهتر استفاده از رسانه‌های اجتماعی در کلاس‌های درس به‌عنوان ابزاری برای آموزش تبدیل شده است؛ بنابراین بررسی این موضوع از نظر علمی اهمیت و ارزش بالایی دارد. در این راستا، هدف پژوهش حاضر تأثیر استفاده از رسانه بر سواد سلامت معلمان دوره ابتدایی با نقش میانجی خودکارآمدی است.: روش پژوهشی حاضر از لحاظ هدف، کاربردی، از لحاظ اجرا ، توصیفی و از نوع همبستگی است  که بر پایه الگو داده محور، همبستگی میان متغیر پیش‌بین، ملاک و میانجی با روش معادلات ساختاری واریانس محور مورد بررسی قرار گرفته شده است. جامعه آماری در این مطالعه شامل 193 معلم دوره ابتدایی شهر پاوه در سال تحصیلی 1403-1402 است. در این پژوهش شیوه نمونه‌گیری، تصادفی ساده بود حجم نمونه برآورد شده براساس جدول مورگان برای حل جامعه آماری پژوهش حاضر برابر با 123 نفر است که در پایان تعداد 120 پرسشنامه جمع‌آوری شد. برای گردآوری داده‌ها از پرسشنامه‌های استفاده از رسانه سالدار (1400)، سواد سلامت منتظری و همکاران (1393) و خودکارآمدی معلمان شرر و مادوکس (1982) استفاده شد. تجزیه و تحلیل پژوهش در دو بخش توصیفی و استنباطی و با استفاده از نرم‌افزارهای SPSS26 و PLS 4 انجام شد. یافته‌های پژوهش نشان داد که بین استفاده از رسانه  و سواد سلامت معلمان دوره ابتدایی در سطح اطمینان 99 درصد رابطه منفی و معنی‌داری وجود دارد (014/0 =p، 305/0- =β) و بین خودکارآمدی و سواد سلامت معلمان دوره ابتدایی در سطح اطمینان 99 رابطه منفی و معنی‌داری وجود دارد (017/0 =p، 200/0- =β). علاوه‌بر این  یافته‌های پژوهش نشان داد که، بین استفاده از رسانه  و سواد سلامت معلمان دوره ابتدایی با نقش میانجی خودکارآمدی در سطح اطمینان 99 رابطه معنی‌داری وجود ندارد (058/0 =p، 058/0- =β). نتایج پژوهش نشان داد که استفاده از رسانه و خودکارآمدی تأثیر منفی و معنی‌داری بر سواد سلامت دارند؛ این یافته‌ها نقش مهمی در افزایش فهم ما از تأثیر رسانه بر سواد سلامت و عوامل میانجیگر آن ایفا می‌کنند. همچنین، این نتایج می‌توانند به سیاست‌گذاران و برنامه‌ریزان در حوزه‌های سلامت و آموزش کمک کنند تا راهکارهایی برای ارتقای سواد سلامت معلمان و افزایش بهره‌وری در محیط آموزشی ابتدایی ارائه دهند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

The Effect of Media Use on the Health Literacy of Primary School Teachers with the Mediating Role of Self-Efficacy

نویسندگان [English]

  • Ershad Rahmanzadeh 1
  • Taramarz Soheili 2
  • Sozan Arezi 3
  • Azam Ahmadi garosi 4

1 Msc. Department of Educational Sciences, Payame Noor University. Tehran, Iran .

2 Associated Professor, Department of Knowledge and Information Science, Payame Noor University, Tehran, Iran.

3 Assistant Professor, Department of Educational Science, Payame Noor University, Tehran, Iran

4 Msc, Department of Teaching English, Ministry of Education- Kermanshah Branch, Kermanshah, Iran.

چکیده [English]

Today, the use of media has become an integral part of education to better understand the use of social media in classrooms as a tool for education; therefore, examining this issue is of great scientific importance and value. In this regard, the aim of the study was to examine the effect of media use on health literacy of elementary school teachers with the mediating role of self-efficacy. The research method is descriptive-correlational type, which, based on the data-driven model, has investigated the correlation between variables with the variance-driven structural equation method. The statistical population includes 193 elementary school teachers in Paveh city in the academic year 2023-2024. Using simple random sampling, 123 people were selected. To collect data, the Saldar Media Use Questionnaire (2021), Montazeri et al. Health Literacy Questionnaire (2014), and Sherer and Maddox Teacher Self-Efficacy Questionnaire (1982) were used. The research analysis was conducted in two parts, descriptive and inferential, using SPSS 26 and PLS 4 software. The research findings showed that there is a negative and significant relationship between media use and health literacy of elementary school teachers at a 99% confidence level (p = 0.014, β = -0.305) and there is a negative and significant relationship between self-efficacy and health literacy of elementary school teachers at a 99% confidence level (p = 0.017, β = -0.200). In addition, the research findings showed that there is no significant relationship between media use and health literacy of elementary school teachers with the mediating role of self-efficacy at a 99% confidence level (p = 0.058, β = -0.058). The results showed that media use and self-efficacy have a negative and significant effect on health literacy; these findings play an important role in increasing our understanding of the impact of media on health literacy and its mediating factors. Also, these results can help policymakers and planners in the fields of health and education to provide solutions to improve teachers' health literacy and increase productivity in the primary education environment.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Media Use
  • Health Literacy
  • Self-efficacy
  • Teachers
Aichner, T., Grünfelder, M., Maurer, O. & Jegeni, D. (2021). Twenty-five years of social media: a review of social media applications and definitions from 1994 to 2019. Cyberpsychol Behav Soc Networking, 24, 215–22. doi: 10.1089/cyber.2020.0134
Carr, CT. & Hayes, RA.(2015). Social media: defining, developing, and divining. Atl J Commun, 23, 46–65. doi: 10.1080/15456870.2015.972282
Chen, J., & Wang, Y. (2021). Social media use for health purposes: systematic review. Journal of medical Internet research23(5), e17917.
Deng, Z., & Liu, S. (2017). Understanding consumer health information-seeking behavior from the perspective of the risk perception attitude framework and social support in mobile social media websites. International journal of medical informatics105, 98-109. doi: 10.1016/j.ijmedinf.2017.05.014
Duong, TV., Aringazina, A., Kayupova, G., Nurjanah, f., Pham, TV., Pham, KM., et al. (2019). Development and validation of a new short-form health literacy instrument (HlsSf12) for the general public in six Asian countries. Health Literacy Res Pract, 3:e91–102. doi: 10.3928/24748307-20190225-01
Enechukwu, N. N. (2023). Experienced Teachers’ Descriptions of Social Media Usage to Build Trust in the Workplace (Doctoral dissertation, Grand Canyon University).
Huang, Y. & Zhang, J.(2020). Social media use and entrepreneurial intention: the mediating role of self-efficacy. Soc Behav Pers, 48:1–8. doi: 10.2224/sbp.9451
Kaplan, A. M., & Haenlein, M. (2010). Users of the world, unite! The challenges and opportunities of Social Media. Business horizons53(1), 59-68. doi: 10.1016/j.bushor.2009.09.003
Li, Y., Bai, X., & Chen, H. (2022). Social isolation, cognitive function, and depression among Chinese older adults: examining internet use as a predictor and a moderator. Frontiers in public health, 10, 809713.
Liu, Q., Zheng, Z., Zheng, J., Chen, Q., Liu, G., Chen, S., & Ming, W. K. (2020). Health communication through news media during the early stage of the COVID-19 outbreak in China: digital topic modeling approach. Journal of medical Internet research22(4), e19118.
Mahmood, Q. K., Jafree, S. R., Mukhtar, S., & Fischer, F. (2021). Social media use, self-efficacy, perceived threat, and preventive behavior in times of COVID-19: results of a cross-sectional study in Pakistan. Frontiers in Psychology, 12, 562042.
Soenaryati, S., & Rachmani, E. (2017). Media use behavior and health literacy on high school students in Semarang. Advanced Science Letters, 23(4), 3493-3496.
Özkan, S., Tüzün, H., Dikmen, A. U., Aksakal, N. B., Çalışkan, D., Taşçı, Ö., & Güneş, S. C. (2021). The relationship between health literacy level and media used as a source of health-related information. HLRP: Health Literacy Research and Practice5(2), e109-e117.
Rosenbaum, J. E., Johnson, B. K., & Deane, A. E. (2018). Health literacy and digital media use: assessing the health literacy skills instrument–short form and its correlates among African American college students. Digital health4, 2055207618770765.
Statista. (2022). Number of Global Social Network Users 2018-2027. Available online at: https://www.statista.com/statistics/278414/number-of-worldwide-socialnetwork-users/ (accessed October 26, 2022)
Van der Gaag, M., Heijmans, M., Spoiala, C., & Rademakers, J. (2022). The importance of health literacy for self-management: A scoping review of reviews. Chronic illness18(2), 234-254. doi: 10.1177/17423953211035472
Wu, F., & Sheng, Y. (2019). Social support network, social support, self-efficacy, health-promoting behavior and healthy aging among older adults: A pathway analysis. Archives of gerontology and geriatrics85, 103934.doi: 10.1016/j.archger.2019.103934
Xu, X. Y., Leung, A. Y. M., & Chau, P. H. (2018). Health literacy, self-efficacy, and associated factors among patients with diabetes. HLRP: Health Literacy Research and Practice2(2), e67-e77.
Yu, Y., Wu, Y., Huang, Z., & Sun, X. (2023). Associations between media use, self-efficacy, and health literacy among Chinese rural and urban elderly: A moderated mediation model. Frontiers in Public Health11, 1104904.
آذر، عادل؛ غلامزاده، رسول و قنواتی، مهدی (1391). مدل‌سازی مسیری - ساختاری در مدیریت: کاربرد نرم‌افزار SmartPLS. تهران: نگاه دانش.
حسن هشیاری، روهینا (1401). بررسی تأثیر سواد رسانه‌ای بر سواد سلامت جسمانی معلمان در شهر ارومیه. پایان‌نامه کارشناسی ارشد در رشته علوم تربیتی، موسسه آموزش عالی آذرآبادگان، دانشکده علوم انسانی.
خسروی، نگار؛ بختیاری، الهام و مصطفویان، زهرا  (1398). بررسی سطح سواد سلامت معلمان شهر مشهد در سال تحصیلی 97-96 و عوامل مؤثر بر آن. سیزدهمین کنگره پژوهشی سالیانه دانشجویان علوم پزشکی شرق کشور، بیرجند، دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی بیرجند.
ضرونی، نرگس (1401). مقایسه سواد سلامت و سواد رسانه با عملکرد شغلی معلمان دوره ابتدایی شهرستان کوهدشت در سال تحصیلی 1401-400. پایان‌نامه کارشناسی ارشد در رشته علوم تربیتی، دانشگاه پیام نور استان تهران، مرکز پیام نور تهران جنوب.
عاشوری، مرغوب (1401). تأثیر سواد اطلاعاتی و رسانه‌ای بر خودکارآمدی شغلی معلمان دوره متوسطه ناحیه 1 ارومیه با توجه به نقش میانجی گرانه رفتار اطلاع‌یابی. پایان‌نامه کارشناسی ارشد در رشته تکنولوژی آموزشی، موسسه آموزش عالی آفاق، دانشکده اقتصاد و علوم انسانی.
قنبری ذلانی، هادی (1400). بررسی نقش واسطه‌ای گرایش به یادگیری الکترونیکی در رابطه‌ی بین سواد رسانه‌ای و خودکارآمدی معلمان و دانش آموزان آنان. پایان‌نامه کارشناسی ارشد در رشته تکنولوژی آموزشی، دانشگاه پیام نور استان کرمانشاه، مرکز پیام نور روانسر.
منتظری، علی؛ طاووسی، محمود؛ رخشانی، فاطمه و همکاران  (1393). طراحی و روان‌سنجی ابزار سنجش سواد سلامت جمعیت شهری ایران (18 تا 65 سال). فصلنامه علوم بهداشتی جهاد دانشگاهی، 13(5)، 599-589.