مقاله پژوهشی
سواد دیجیتالی
ارشاد رحمان زاده؛ فرامرز سهیلی؛ سوزان عارضی؛ اعظم احمدی گروسی
چکیده
امروزه استفاده از رسانه به‌عنوان بخش جدایی‌ناپذیر آموزش و پرورش برای درک بهتر استفاده از رسانه‌های اجتماعی در کلاس‌های درس به‌عنوان ابزاری برای آموزش تبدیل شده است؛ بنابراین بررسی این موضوع از نظر علمی اهمیت و ارزش بالایی دارد. در این راستا، هدف پژوهش حاضر تأثیر استفاده از رسانه بر سواد سلامت معلمان دوره ابتدایی با نقش میانجی ...
بیشتر
امروزه استفاده از رسانه به‌عنوان بخش جدایی‌ناپذیر آموزش و پرورش برای درک بهتر استفاده از رسانه‌های اجتماعی در کلاس‌های درس به‌عنوان ابزاری برای آموزش تبدیل شده است؛ بنابراین بررسی این موضوع از نظر علمی اهمیت و ارزش بالایی دارد. در این راستا، هدف پژوهش حاضر تأثیر استفاده از رسانه بر سواد سلامت معلمان دوره ابتدایی با نقش میانجی خودکارآمدی است.: روش پژوهشی حاضر از لحاظ هدف، کاربردی، از لحاظ اجرا ، توصیفی و از نوع همبستگی است که بر پایه الگو داده محور، همبستگی میان متغیر پیش‌بین، ملاک و میانجی با روش معادلات ساختاری واریانس محور مورد بررسی قرار گرفته شده است. جامعه آماری در این مطالعه شامل 193 معلم دوره ابتدایی شهر پاوه در سال تحصیلی 1403-1402 است. در این پژوهش شیوه نمونه‌گیری، تصادفی ساده بود حجم نمونه برآورد شده براساس جدول مورگان برای حل جامعه آماری پژوهش حاضر برابر با 123 نفر است که در پایان تعداد 120 پرسشنامه جمع‌آوری شد. برای گردآوری داده‌ها از پرسشنامه‌های استفاده از رسانه سالدار (1400)، سواد سلامت منتظری و همکاران (1393) و خودکارآمدی معلمان شرر و مادوکس (1982) استفاده شد. تجزیه و تحلیل پژوهش در دو بخش توصیفی و استنباطی و با استفاده از نرم‌افزارهای SPSS26 و PLS 4 انجام شد. یافته‌های پژوهش نشان داد که بین استفاده از رسانه و سواد سلامت معلمان دوره ابتدایی در سطح اطمینان 99 درصد رابطه منفی و معنی‌داری وجود دارد (014/0 =p، 305/0- =β) و بین خودکارآمدی و سواد سلامت معلمان دوره ابتدایی در سطح اطمینان 99 رابطه منفی و معنی‌داری وجود دارد (017/0 =p، 200/0- =β). علاوه‌بر این یافته‌های پژوهش نشان داد که، بین استفاده از رسانه و سواد سلامت معلمان دوره ابتدایی با نقش میانجی خودکارآمدی در سطح اطمینان 99 رابطه معنی‌داری وجود ندارد (058/0 =p، 058/0- =β). نتایج پژوهش نشان داد که استفاده از رسانه و خودکارآمدی تأثیر منفی و معنی‌داری بر سواد سلامت دارند؛ این یافته‌ها نقش مهمی در افزایش فهم ما از تأثیر رسانه بر سواد سلامت و عوامل میانجیگر آن ایفا می‌کنند. همچنین، این نتایج می‌توانند به سیاست‌گذاران و برنامه‌ریزان در حوزه‌های سلامت و آموزش کمک کنند تا راهکارهایی برای ارتقای سواد سلامت معلمان و افزایش بهره‌وری در محیط آموزشی ابتدایی ارائه دهند.
مقاله پژوهشی
سواد دیجیتالی
نیر ترقی‌خواه دیلمقانی؛ مجید شیرزاد
چکیده
افزایش چشمگیر برنامه‌های برخط در مؤسسات آموزشی منجر به ظهور مطالعات متعددی شده است. ازاین‌رو، پژوهش حاضر با هدف بررسی تأثیر سواد رسانه‌ای بر یادگیری الکترونیک با نقش تعدیل‌گری ویژگی‌های جمعیت شناختی صورت گرفت. روش پژوهش حاضر پیمایشی است. از حیث زمان، مقطعی، از نظر گردآوری داده‌ها، میدانی و از جنبه هدف، کاربردی و منظر نتایج نیز ...
بیشتر
افزایش چشمگیر برنامه‌های برخط در مؤسسات آموزشی منجر به ظهور مطالعات متعددی شده است. ازاین‌رو، پژوهش حاضر با هدف بررسی تأثیر سواد رسانه‌ای بر یادگیری الکترونیک با نقش تعدیل‌گری ویژگی‌های جمعیت شناختی صورت گرفت. روش پژوهش حاضر پیمایشی است. از حیث زمان، مقطعی، از نظر گردآوری داده‌ها، میدانی و از جنبه هدف، کاربردی و منظر نتایج نیز آینده‌نگر است. جامعه آماری پژوش شامل کلیه دانشجوهای مراجعه‌کننده به کتابخانه‌های عمومی شهر تبریز بود. برای تعیین حجم نمونه آماری از دیدگاه نورمن و استرینر (2003) و از روش نمونه‌گیری خوشه‌ای تصادفی استفاده شد که درنهایت تعداد 240 نفر از دانشجویان به‌عنوان نمونه نهایی انتخاب شدند، برای جمع‌آوری داده‌ها از پرسشنامه استاندارد سواد رسانه‌ای (فلسفی، 1393) و پرسشنامه یادگیری الکترونیکی دانشجویان واتکینز و همکاران (2004) استفاده شد. به‌منظور تجزیه و تحلیل داده‌ها از آزمون ضریب همبستگی اسپیرمن و معادلات ساختاری با استفاده از نرم‌افزار SPSS26 و PLS3 بهره گرفته شد. نتایج حاصل از تحلیل مسیر نشان داد که متغیر سواد رسانه‌ای اثر مثبت و معنی‌داری بر یادگیری الکترونیک (0001/0sig=؛ 904/0=β) دارد، همچنین متغیر سواد رسانه‌ای با توجه به نقش تعدیل‌گری سن، سطح تحصیلات و جنسیت اثر معنی‌داری بر یادگیری الکترونیک (05/0sig≤=؛ 96/1≤β) ندارد. سواد رسانه‌ای ابزاری برای کمک به دانشجویان در تجزیه و تحلیل انتقادی پیام‌ها و به دست آوردن فرصت‌هایی برای گسترش آگاهی خود از فضای رسانه تا بدین وسیله بتوانند مهارت‌های خلاقانه خود را برای ساخت پیام‌های رسانه‌ای به کار گیرند.
مقاله مفهومی
مدیریت اطلاعات
محراب نجعی‌نژاد
چکیده
پژوهش حاضر به لحاظ هدف کاربردی و به لحاظ روش پیمایشی توصیفی می‌باشد. جامعۀ آماری شامل 50 نفر از کاربران محیطهای اطلاعاتی و دیجیتال می‌باشد که به‌عنوان نمونۀ در دسترس و به روش غیرتصادفی ساده انتخاب شدند و پرسشنامۀ محقق‌ساخته با 30 سؤال در بین آنها توزیع گردید و در نهایت 44 پرسشنامه تجمیع شد. جهت بررسی پایایی پرسشنامۀ ...
بیشتر
پژوهش حاضر به لحاظ هدف کاربردی و به لحاظ روش پیمایشی توصیفی می‌باشد. جامعۀ آماری شامل 50 نفر از کاربران محیطهای اطلاعاتی و دیجیتال می‌باشد که به‌عنوان نمونۀ در دسترس و به روش غیرتصادفی ساده انتخاب شدند و پرسشنامۀ محقق‌ساخته با 30 سؤال در بین آنها توزیع گردید و در نهایت 44 پرسشنامه تجمیع شد. جهت بررسی پایایی پرسشنامۀ از ضریب آلفای کرونباخ بهره گرفته شد که برابر با 937/0 می‌باشد. به‌منظور سنجش روایی پرسشنامۀ مذکور با استفاده از روش همسانی درونی روایی‌سازه نتایج ضریب همبستگی بین هریک از سؤالات مؤلفهها درسطح خطای کمتر از 01/0 معنادار بودهاند که نشان می‌دهد. پرسشنامۀ مذکور از روایی‌سازه بالایی برخوردار می‌باشد. جهت تجزیه و تحلیل داده‌ها از آمار توصیفی (میانگین و انحراف معیار) و در بخش استنباطی (آزمون t تکمتغیری) به کمک نرم‌افزار اس.پی.اس.اس. بهره گرفته شد. از دیدگاه کاربران نهایی، مدیریت اطلاعات دیجیتال بر هر شش مؤلفۀ رضایت مشتری (64 درصد )، وفاداری به برند (61 درصد)، کیفیت خدمات (64 درصد )، تعهد روابط (63 درصد)، تمایل به خرید (62 درصد) و همچنین تصویر ذهنی مشتری (61 درصد) تا حد زیادی نقش داشته است. میزان نقش مدیریت اطلاعات دیجیتال بر کاربرپژوهی ازدیدگاه کاربران نهایی به صورت معناداری بیشتر از حدّ متوسط بوده و مدیریت اطلاعات دیجیتال تاحد زیادی (63 درصد) بر کاربرپژوهی نقش داشته است.
بازیابی اطلاعات
محسن حاجی‌زین‌العابدینی؛ حمید کشاورز؛ مهنام زمانی کلجاهی
چکیده
در عصر انفجار اطلاعات، حوزه علم اطلاعات و دانش‌شناسی به دنبال ساده‌سازی و ارتقای فرآیند تولید اصطلاحنامه است. این هدف با استفاده از تکنیک‌های متن‌کاوی و الگوریتم‌های یادگیری ماشین تحقق می‌یابد. رویکرد پیشنهادی شامل استخراج خودکار موضوعات از داده‌های متنی بدون ساختار و شناسایی مفاهیم کلیدی در حوزه علم اطلاعات و دانش‌شناسی است. ...
بیشتر
در عصر انفجار اطلاعات، حوزه علم اطلاعات و دانش‌شناسی به دنبال ساده‌سازی و ارتقای فرآیند تولید اصطلاحنامه است. این هدف با استفاده از تکنیک‌های متن‌کاوی و الگوریتم‌های یادگیری ماشین تحقق می‌یابد. رویکرد پیشنهادی شامل استخراج خودکار موضوعات از داده‌های متنی بدون ساختار و شناسایی مفاهیم کلیدی در حوزه علم اطلاعات و دانش‌شناسی است. هدف اصلی این پژوهش، بهبود و توسعه اصطلاحنامه با تمرکز بر تکنیک‌های متن‌کاوی است. این رویکرد به‌طور مؤثری بازیابی اطلاعات را تسهیل می‌کند و فرآیند تولید اصطلاحنامه را ساده‌سازی می‌کند. روش‌شناسی پژوهش شامل چند مرحله اصلی است. ابتدا، چکیده‌های مقالات مرتبط با حوزه علم اطلاعات و دانش‌شناسی از پایگاه استنادی Web of Science در بازه زمانی 2022-1968 جمع‌آوری شدند. داده‌ها در پایتون پیش‌پردازش شدند تا از نویسه‌ها و نمادهای غیرضروری پاک‌سازی شوند. سپس، الگوریتم TextRank با استفاده از کتابخانه‌های Pandas و NLTK برای کشف موضوعات پنهان در متن‌ها اعمال شد. این فرآیند تکراری به شناسایی موضوعات رأس در حوزه موضوعی منجر شد. در نهایت، با تحلیل و مقایسه اصطلاحنامه دستی موجود و بررسی معیارهای انسجام موضوع و پوشش موضوعی، اثربخشی رویکرد پیشنهادی ارزیابی و اصطلاحات رأس انتخاب شدند. این روش به‌طور مؤثری از داده‌های بزرگ برای استخراج موضوعات کلیدی در حوزه علم اطلاعات و دانش‌شناسی استفاده کرد. یافته‌های پژوهش بیان می‌کند که این مطالعه با استفاده از تکنیک‌های متن‌کاوی و الگوریتم TextRank، به استخراج موضوعات کلیدی و انتخاب موضوعات رأس پرداخته است. نتایج نشان‌دهنده شناسایی 17 موضوع اصلی در حوزه علم اطلاعات و دانش‌شناسی است. این موضوعات شامل حوزه‌های مهمی مانند آرشیوها و مراکز اطلاعاتی، هوش مصنوعی، کتابشناختی، رده‌بندی، توسعه مجموعه، واژگان کنترل شده، کتابخانه‌های دیجیتال، سازمان‌دهی اطلاعات، بازیابی اطلاعات و استخراج داده‌ها، علم اطلاعات و کتابداری، نظام‌های اطلاعات و منابع، مدیریت دانش، کتابخانه‌ها و خدمات اجتماعی، فراداده، خدمات مرجع، سرعنوان‌های موضوعی و علم‌سنجی هستند. این فهرست موضوعات رأس به‌طور مؤثری نماینده مفاهیم کلیدی در حوزه علم اطلاعات و دانش‌شناسی است و می‌تواند به‌عنوان پایه‌ای برای توسعه اصطلاحنامه و بهبود فرآیند بازیابی اطلاعات استفاده شود. این پژوهش با بهره‌گیری از روش‌های متن‌کاوی و الگوریتم‌های پیشرفته، به استخراج و پیشنهاد موضوعات کلیدی برای اصطلاح رأس از طریق تجزیه و تحلیل دقیق منابع متنی، پرداخت.
متن کاوی
میثم داستانی؛ ثریا ضیایی؛ فائزه دلقندی
چکیده
پژوهش حاضر به شناسایی روندهای نوظهور در مقالات کتابداری و اطلاع‌رسانی پزشکی منتشر شده در مجلات علمی- پژوهشی ایرانی پرداخته است. مطالعه اکتشافی حاضر به تجزیه و تحلیل مقالات کتابداری و اطلاع‌رسانی پزشکی در مجلات این حوزه در ایران از سال 1376 تا 1398 با استفاده از فنون متن کاوی پرداخته است. جهت شناسایی مهم‌ترین واژگان به کار رفته در مقالات ...
بیشتر
پژوهش حاضر به شناسایی روندهای نوظهور در مقالات کتابداری و اطلاع‌رسانی پزشکی منتشر شده در مجلات علمی- پژوهشی ایرانی پرداخته است. مطالعه اکتشافی حاضر به تجزیه و تحلیل مقالات کتابداری و اطلاع‌رسانی پزشکی در مجلات این حوزه در ایران از سال 1376 تا 1398 با استفاده از فنون متن کاوی پرداخته است. جهت شناسایی مهم‌ترین واژگان به کار رفته در مقالات از الگوریتم TF-IDF استفاده شده است. زبان برنامه‌نویسی پایتون نیز جهت اجرای الگوریتم‌های متن‌کاوی به کار گرفته شده است. بررسی واژگان نوظهور در مقالات منتشر شده در مجلات کتابداری و اطلاع‌رسانی پزشکی نشان می‌دهد که واژگان لیب کوال، عملی، بابلیوتراپی در بازه زمانی 1384 تا 1394 به‌تازگی وارد مقالات و مطالعات حوزه کتابداری و اطلاع‌رسانی پزشکی در مجلات داخلی شده است. همچنین واژگان اختراع، آلتمتریک، مخزن، بازه زمانی 1394 تا 1399 به‌تازگی وارد مقالات و مطالعات حوزه کتابداری و اطلاع‌رسانی پزشکی در مجلات داخلی شده است. نتایج نشان‌دهنده آن است که واژگان مقالات کتابداری و اطلاع‌رسانی پزشکی در طول زمان ثابت نبوده و در بازه‌های زمانی مختلف، دچار تغییراتی شده است. این امر نشان‌دهنده آن است که همگام با ظهور و رشد فناوری، این رشته علمی نیز تغییر یافته است.
مقاله پژوهشی
سرقت علمی
حیدر مختاری؛ فاطمه جلالی شیبانی
چکیده
هدف این پژوهش شناسایی و تحلیل خاستگاه‌های تاریخی حوزه سرقت علمی با دو روش علم‌سنجی RPYS و RPYS-CO است. این پژوهش برحسب هدف از نوع کاربردی علم‌سنجی و برحسب گردآوری اطلاعات، توصیفی است. جامعه آماری این پژوهش را همه انواع مقاله و کتب موجود در پایگاه استنادی کلاریویت آنالیتیکز (وب‌آوساینس) در حوزه سرقت علمی (plagiarism) مشتمل بر 4637 منبع تشکیل می‌دهند ...
بیشتر
هدف این پژوهش شناسایی و تحلیل خاستگاه‌های تاریخی حوزه سرقت علمی با دو روش علم‌سنجی RPYS و RPYS-CO است. این پژوهش برحسب هدف از نوع کاربردی علم‌سنجی و برحسب گردآوری اطلاعات، توصیفی است. جامعه آماری این پژوهش را همه انواع مقاله و کتب موجود در پایگاه استنادی کلاریویت آنالیتیکز (وب‌آوساینس) در حوزه سرقت علمی (plagiarism) مشتمل بر 4637 منبع تشکیل می‌دهند که در بازه زمانی 1950 تا 2023 منتشر شدهاند و داده‌ها از طریق نرم‌افزار CREXPLORER تحلیل میشود.ماحاصل تجزیه و تحلیل نتایج، منجر به شناسایی 8 جهش رویداده در این حوزه موضوعی شد که به ترتیب مربوط به سال‌های 2013، 2006، 1999، 1995، 1990، 1981، 1964 و 2016 بود. اثر شاخص و تاثیرگذار این حوزه متعلق به مقاله ربکا مور هاوارد (1995) با عنوان «سرقت علمی، نویسندگی و مجازات مرگ تحصیلی» است. این مقاله پس از تعیین به عنوان اثر شاخص، از نظر شاخص هماستنادی نیز مورد بررسی قرار گرفت و مهم‌ترین آثار هم استناد با آن مشخص و معرفی شدند.
